Thuận theo tự nhiên, không cầu ắt có

Cổ học Trung Hoa có một câu danh ngôn nổi tiếng: “Hữu ý tài hoa hoa bất phát. Vô tâm sáp liễu liễu thành âm”. Câu nói ngắn gọn nhưng có hàm nghĩa vô cùng sâu sắc này có thể dịch là: “Cố tình trồng hoa, hoa không nở, vô tâm cấy liễu, liễu thành rừng”. Trong cuộc sống, thuận theo tự nhiên, hợp với đạo Trời là một minh triết sống cao cả mà không phải ai cũng có thể đạt tới trong đời. Nếu chúng ta có thể làm được điều đó, mọi sự không cầu mà sẽ tự được, cái gì nên có thì nhất định sẽ có.

Không cầu thì sẽ có

Chuyện kể rằng, có một hòa thượng sống cùng một chú tiểu trong một ngôi chùa cổ trên núi. Hôm đó nhà chùa không còn chút dầu nào lên đèn, hòa thượng bèn gọi chú tiểu đến và sai khiến: “Con hãy cầm bát xuống núi mua một chút dầu”.

Chú tiểu vâng lời hòa thượng và cầm bát xuống núi. Sau khi mua được dầu, chú tiểu dành phần lớn sự chú ý của mình cho bát dầu đã mua, chú sợ làm dầu rơi vãi, và như thế là tâm chú đang “cầu”. Chú quá chăm chú vào bát dầu, không còn đủ năng lực chú ý đến những tác động, ảnh hưởng khác trên hành trình, đường đi của mình. Khi về đến chùa bát dầu đã vơi đi phân nửa.

Hòa thượng nhìn chú ân cần và nói: “Con hãy xuống núi mua dầu một lần nữa”.

Vẻ mặt chú tiểu lộ rõ sự lo lắng và buồn rầu. Hòa thượng hiểu rõ nỗi băn khoăn của chú, bèn nói: “Lần này con hãy để ý nhiều hơn đến đường đi, đừng để tâm lo sợ dầu sóng ra ngoài.”

Sau khi xuống núi lần nữa, chú tiểu đã mang về được nhiều dầu hơn lần trước.

Không cầu mà tự được, khi chúng ta có tâm lo lắng, toan tính “được mất” thì trong lòng chẳng những mệt mỏi mà sự toan tính đó lại không hề chu toàn như chúng ta hằng tưởng. Tâm đặt nặng “được mất” thì lòng dễ sinh sân, si. Trái lại, khi chúng ta vượt qua toan tính thiệt hơn, có thể “cầm được và buông được” thì chính là lúc ta đã đạt đến cảnh giới “vô tâm cấy liễu, liễu thành rừng”.

Trong cuộc sống đề cao vật chất, con người thường bị mê hoặc, không thanh tỉnh, càng chấp nhất thì lại càng lo lắng khôn nguôi. Rất nhiều khi bởi vì càng ham muốn truy cầu quá mức, con người càng cảm thấy không được thỏa mãn dục vọng của mình. Thậm chí tiền tài danh vọng còn có thể khiến người ta rơi vào vực sâu vạn trượng không đường lên.

Nội tâm thoáng đãng thì dễ dàng trổ hết tài năng, lại có thể nhìn thấu được mất, nhân sinh, cuộc sống cũng nhẹ nhõm vui tươi. Trong trạng thái ấy mà hưởng thụ cuộc đời, nỗ lực làm hết trách nhiệm của mình, không cần toan tính thiệt hơn, thành tựu gì mình nên đạt được ắt sẽ đến đúng lúc cần phải đến. Đây chính là “không cầu mà tự được”.

“Không cầu mà được” còn có một tầng ý nghĩa khác, đó là “nhân tính không bằng Trời tính”, trong cõi minh minh tự có an bài cho tất cả, trong quy luật vận hành của vũ trụ nhân sinh. Người thiện lương sống phù hợp với những quy luật vận hành của vũ trụ nhân sinh, dẫu phúc chưa tới nhưng họa đã phải rời xa. Sách cổ viết: “Trời không bởi vì con người sợ lạnh mà bỏ đi mùa đông. Đất không bởi vì con người chán ghét hiểm trở mà thôi không rộng lớn. Người quân tử không bởi vì kẻ tiểu nhân mà thay đổi phẩm hạnh của mình. Trời đất có quy luật vận hành nhất định, người quân tử có phẩm hạnh tìm kiếm con đường đứng đắn, tiểu nhân chỉ tính toán tư lợi bản thân”. Người quân tử có thể thuận theo quy luật của trời đất mà hành động, ấy không chỉ là người thiện lương mà còn hiểu sâu sắc về kiếp nhân sinh cuộc đời.

“Ông trời có đức hiếu sinh”, “Trời không tuyệt đường của con người”, chỉ cần có thể trân trọng những quy luật vận hành của trời đất, tu thân sửa lỗi, thành tâm làm điều thiện, thì dẫu tạm thời ở trong tuyệt cảnh vẫn lại tự nhiên tìm được đường vươn lên tươi sáng.

Cổ nhân còn giảng: “Ở trong phòng gõ chuông, tiếng vang có thể truyền vọng ra bên ngoài. Con hạc kêu trong đầm nước sâu, âm thanh của nó truyền đến tận không trung.” Cho nên, nếu người ta có thể nỗ lực đặt tâm tu dưỡng bản thân thì dẫu chẳng mong cầu mà vẫn đạt được tất cả.

VnTimeless

Cảm ơn bạn đã ghé thăm website!