Nếu lòng đủ bao dung...

Trong đối nhân xử lý, nếu quá xuề xòa không quan trọng việc phân biệt đúng sai thì hại người hại luôn cả bản thân. Ngược lại, nếu quá rạch ròi đúng sai lại sẽ khiến người khác luôn giữ khoảng cách với mình.

Nếu lòng đủ bao dung, đúng sai sẽ không còn quan trọng

Vì vậy, chúng ta cần phải đối đãi thế nào trước những sự việc thị phi cần phải phân định và phân định ở mức độ nào? Rốt cuộc ta dùng điều gì để đo lường đúng sai mới là tốt nhất, quan điểm khác biệt giữa người phương Đông và phương Tây về vấn đề này như thế nào?

Điều người phương Đông truy cầu là sự viên dung, chuyện đúng – sai thường chỉ là thứ yếu. Trong đối nhân xử thế thường ngày, họ đặt cái tình cao hơn cái lý. Người ta ghét loại người ba phải nhưng cũng không thích những người quá rạch ròi đúng sai. Phàm là những người rạch ròi đúng sai, người khác thường hay đề phòng, giữ khoảng cách.

Trong văn hóa người phương Đông từ ngàn xưa, việc phân định đúng sai cần dựa trên cơ sở viên dung tương hỗ. Tuy nhiên, mặt trái của nó là nếu không phân định rõ ràng, nhiều khi chúng ta không thể đi đến sự thật, gốc rễ của vấn đề.

Còn người phương Tây, quan niệm của họ lại rất đơn giản, đúng là đúng, mà sai là sai. Người phương Tây duy lý, mọi thứ đều phải được định lượng, phân định rõ ràng. Trong xã hội Á Đông, việc phân định đúng sai là một chuyện vô cùng khó khăn. Bởi nó nặng tình và được nhìn dưới nhiều lăng kính khác nhau. Rất nhiều khi trong cái đúng lại có cái sai, trong cái sai lại có cái đúng. Vì thế, văn hóa phương Đông đề cao chữ nhẫn, nhẫn một lúc sóng yên biển lặng, lùi một bước biển rộng trời cao. Khi người phương Đông tranh luận, họ đa phần là giảng, họ cố gắng để giữ hòa khí, chuyện đúng sai có thể xem nhẹ. Khi người phương Tây tranh luận, họ đa phần đưa ra những lý lẽ, họ cố gắng phân định rạch ròi, mọi chuyện khác chỉ là thứ yếu.

Trong văn hóa phương Đông, có lưu truyền một câu chuyện ngụ ngôn, chuyện kể rằng:

Một người cha và con trai ông cưỡi lừa đi trên đường. Một người qua đường nhìn họ và nói rằng: “Con lừa mới mệt mỏi và đáng thương làm sao, cả hai cha con nhà kia cưỡi trên lưng nó”. Nghe thấy vậy, người cha xuống khỏi lưng con lừa và để cho con trai cưỡi. Một người qua đường khác nhìn họ và nói rằng: “Cậu con trai thật tồi tệ! Anh ta cưỡi trên lưng lừa nhưng để người cha phải đi bộ!”.

Nghe thấy vậy, cậu con trai xuống khỏi lưng con lừa và để người cha cưỡi. Một người qua đường khác cũng nhìn họ và nói rằng: “Người cha thật ích kỷ! Ông ta cưỡi lừa và bắt con mình đi bộ”. Thế là hai cha con cùng đi bộ, dắt con lừa và nghĩ: “Bây giờ chúng ta yên ổn rồi”.

Tuy nhiên, một người khác cười họ và nói rằng: “Hai cha con này thật kỳ quặc! Con lừa để không và chẳng ai cưỡi nó!”.

Cái gì là đúng và sai ở đây? Người ta chỉ lắc đầu và thở dài: “Có hai khía cạnh với mỗi câu hỏi. Nó không có ý nghĩa gì nhiều để mà tranh cãi”.

Tuy nhiên, nếu một người với tấm lòng bao dung qua đường, mọi thứ có thể đã hài hòa hơn nhiều. Bởi vì tâm của anh ta đầy từ bi và thiện lương, do vậy thế giới quan của anh ta cũng khác. Nhìn thấy cha và con trai cùng cưỡi lừa, anh ta sẽ nói: “Con lừa chăm chỉ và trung thành biết bao! Nó phục vụ chủ thật tốt!”. Lúc nhìn thấy con trai cưỡi lừa và người cha đi bộ, anh ta sẽ nói: “Tình cảm của người cha thật lớn lao”.

Lúc nhìn thấy người cha cưỡi lừa và con trai đang đi bộ, anh ta sẽ nói: “Nhìn sự khôn ngoan của người con! Cậu ta đã học được sự tôn kính người lớn tuổi như một người con và chịu đựng những khó nhọc và nghĩ đến người khác ở tuổi còn trẻ như vậy!”.

Lúc nhìn thấy cả hai cha con đi bộ, anh ta sẽ nói: “Tâm của họ tốt làm sao! Họ thà đi bộ hơn làm gánh nặng cho con lừa”.

Một người với tấm lòng bao dung sẽ luôn nhìn thấy những mặt tốt và đưa ra kết luận hoàn toàn khác.

Giữa văn hóa truyền thống và văn hóa hiện đại cần nhiều hơn sự tôn trọng và dung hòa.

Có thể thấy, giữa người phương Tây và phương Đông, tính cách khác nhau, nền văn hóa cũng khác nhau rất lớn. Bởi vậy cách nhìn nhận đánh giác đúng sai cũng khác biệt. Tuy nhiên, đạo lý làm người, lòng bao dung giữa người và người với nhau lại là một điểm chung không thể nào tách biệt.

Thật may mắn rằng, dù ở phương Đông hay phương Tây, bạn vẫn có thể bắt gặp những câu chuyện về lòng bao dung khiến rung động lòng người.

Nghĩ về người khác nhiều hơn một chút, đặt mình vào vị trí của người khác để nhìn nhận và suy xét, bạn sẽ thấy rằng, dẫu là người phương Tây hay phương Đông, dù cho nền văn hóa có khác biệt, thì đúng – sai ấy cũng không còn tuyệt đối nữa.

Cuối cùng, bạn dẫu có lý cũng cần biết bao dung người khác, bạn dẫu thẳng thắn đến đâu cũng nên giữ một tâm thái bình hòa. Và nếu lòng người đủ bao dung, thì đúng hay sai sẽ không còn tuyệt đối!

VnTimeless

Cảm ơn bạn đã ghé thăm website!