Giải thích nội dung Inception

Inception là một bộ phim của đạo diễn tài ba Christopher Nolan, phim ra đời năm 2010 và tại thị trường Việt nam có tên “Đánh cắp giấc mơ”. Inception có nghĩa là sự bắt đầu, và kết thúc của phim gợi lên những tò mò trong mỗi người xem về sự thật của cái kết, những triết lý hiện sinh và những hình ảnh ẩn dụ được khéo léo cài cắm trong phim.

Inception chứa đựng những câu hỏi về thực tại

Có rất nhiều giả thuyết được đưa ra để lý giải cho kết thúc của bộ phim, cho cuộc đời của Dom Cobb (Do Leonardo DiCaprio thủ vai). Tùy thuộc cách chúng ta quan niệm thế nào là “thực tại”, thế nào là “hạnh phúc”… chúng ta sẽ có những mức độ đồng ý khác nhau đối với những lý giải này.

Inception là bộ phim hành động giả tưởng về một thế giới ở một lúc nào đó. Khi con người có khả năng xâm nhập vào giấc mơ của người khác để ăn cắp những thông tin bí mật, và ở cấp độ cao hơn là cấy vào đầu họ một ý niệm, làm họ thay đổi tư duy và hành động theo mục đích của mình. Nội dung của Inception có thể tóm gọn trong những dòng đó, nhưng những tình tiết diễn trong ra phim không hề đơn giản, đặc biệt đối với những người lần đầu đến với bộ phim này. Để hiểu rõ về nội dung của Inception, chúng ta cần đi phân tích bộ phim hack não này.

Nguyên tắc cơ bản

Chúng ta có thể bị đánh lừa bởi những thuật ngữ hay tên gọi đặc biệt, nó dễ làm chúng ta bị rối và trở nên khó hiểu nội dung của bộ phim hơn. Vì vậy, hãy đơn giản nó, Dom Cobb là một trích đoạt viên, đó đơn giản là một tay lừa đảo có hạng, điều đặc biệt là Cobb ăn cắp và cao hơn là cấy vào những ý nghĩ, ý tưởng, ý niệm trong đầu người khác bằng cách xâm nhập hoặc đưa họ vào giấc mơ. Giống như bất kỳ tay lừa đảo nào ăn cắp những thứ khác, công việc của Cobb và nhóm của họ là tạo ra một thực tế giả và nhào nặn nó nhằm đánh lừa mục tiêu.

Các khái niệm trong các tầng mơ và thời gian mơ

Trong Inception, một người mơ tiếp trong khi đang mơ là một chuyện bình thường. Việc mơ tiếp trong khi đang mơ sẽ đưa bạn vào một tầng mơ sâu hơn. Càng vào những tầng sâu hơn trong giấc mơ thì đầu óc chúng ta càng ít phân biệt được giữa thực tại và giấc mơ, thời gian xảy ra càng nhanh hơn, và càng khó trở lại thực tại hơn, khi đó tác động đánh thức (trong phim gọi là “cú huých”) càng trở nên khó khăn hơn.

Một khi rơi vào viễn thức (Limbo) là tầng mơ sâu nhất, giống như trong thế giới thực con người rơi vào tình trạng hôn mê, rất khó để tỉnh lại và những gì xảy ra trong giấc mơ sống động như ngoài đời thật. Khi rơi vào tầng Limbo, người mơ rất khó để nhớ rằng có một “thế giới thực” đang tồn tại. Họ bị nhầm lẫn rằng thế giới đang mơ chính là thế giới thật mà họ đang sống. Đó chính là lý do Mal (vợ Cobb, do Marion Cotillard thủ vai) bị đánh lừa về một thế giới trong tầng Limbo, và cộng thêm với việc bị Cobb cấy vào đầu những ý niệm về thực tại làm Mal lẫn lộn giữa thực tại và giấc mơ.

Khi mơ ở tầng mơ càng sâu, khả năng nắm bắt thời gian càng nhanh. Sự gia tăng này tăng theo cấp lũy thừa khi tiến tới tầng mơ sâu hơn, thời gian chuyển từ giây thành phút, phút thành giờ, thành ngày, thành năm ở mỗi tầng mơ sâu hơn. Đó là lý do tại sao Dom Cobb và nhóm của mình có thể hoàn thành phi vụ Robert Fischer (Do Cillain Murphy thủ vai) trong khi chiếc xe rơi từ cầu xuống, lơ lửng trong không trung trước khi chạm nước, trước khi đám binh lính kịp xâm nhập vào pháo đài tuyết, trước khi Arthur (Do Joseph Gordon-Levitt thủ vai) cho nổ tung thang máy, và tất cả diễn ra gói gọn trong khoảng thời gian chuyến bay từ Sydney tới Los Angeles.

Trong tầng viễn thức, thời gian đã trải qua hàng chục năm trong khi ở tầng mơ trên mới diễn ra vài phút. Khi Saito (Do Ken Watanabe thủ vai) “chết” ở tầng mơ pháo đài tuyết vì vết thương do trúng đạn từ tầng mơ thứ nhất, ông rơi vào viễn thức, và khoảng thời gian vài phút để Cobb và Ariadne (Ellen Page thủ vai) theo tìm Saito trong viễn thức, thêm khoảng thời gian Cobb nỗ lực trục xuất ảnh chiếu của Mal khỏi tiềm thức của mình, đã trải qua hàng chục năm đối với Saito. Trong cảnh đầu phim, Cobb tỉnh dậy giữa bờ biển và gặp Saito là cảnh trong tầng viễn thức, khi này Cobb vẫn trẻ và Saito đã là một ông già.

Công việc của Cobb và các thành viên nhóm là một công việc nguy hiểm, người mơ rất dễ rơi vào tầng viễn thức và không thể thoát ra để trở về thế giới thực tại được. Chính vì thế, những người như Cobb tạo ra cho riêng mình một totem mà chỉ bản thân mỗi người mới biết về hình dạng, trọng lượng, và cài vào đó một ý niệm của thực tại. Totem của Cobb là một con quay nhỏ. Để biết mình đang ở thực tại hay trong mơ, anh chỉ cần quay totem của mình, nếu nó cứ quay mãi là anh đang trong mơ, còn khi nó dừng quay và đổ xuống thì anh đang ở hiện thực, đó là ý niệm thực tại Cobb đã cài vào con quay của mình.

Khi Cobb gặp Saito trong tầng viễn thức, nhờ ký ức của Saito về totem của Cobb và màn đối thoại giữa hai người. Cobb và Saito lần lượt nhận ra có một thế giới thực tế họ đã từng sống trước khi rơi vào viễn thức, nơi mà cả hai vẫn còn khao khát cháy bỏng cần phải hoàn thành. Một khi họ nhận ra đó là viễn thức, họ có thể đánh thức chính mình, nếu vậy, có thể họ đã tự bắn vào đầu mình.

Các nhân vật và vai trò của mỗi người

Trích đoạt viên: Nghe cái tên có vẻ khó hiểu, nhưng đơn giản thì đây là một người lừa đảo, chỉ đặc biệt ở chỗ môi trường hoạt động là những giấc mơ. Là người lừa đảo, trích đoạt viên cần tìm cách để xâm nhập, dẫn dụ mục tiêu tiết lộ những bí mật trong đầu óc họ; và cao hơn là cấy vào đầu họ những ý tưởng, ý nghĩ, ý niệm mới có lợi cho mình.

Kiến trúc sư: là người thiết kế thế giới, khung cảnh, bối cảnh trong giấc mơ mà trích đoạt viên và mục tiêu tương tác trong đó. Kiến trúc sư còn tạo ra các “tầng nấc” trong một giấc mơ, hoàn thiện các chi tiết thẩm mỹ và hiệu quả tác động xúc giác, bổ sung những chi tiết được lấy từ tiềm thức và ký ức của chính họ, nhằm thuyết phục mục tiêu rằng đây là thật chứ không phải giấc mơ, hoặc ít nhất là làm mục tiêu tin rằng đây là giấc mơ của chính mình, do mình làm chủ chứ không phải trong giấc mơ của người khác và đang bị dẫn dắt.

Kiến trúc sư thường biến hóa, sáng tạo những công trình kiến trúc có ngoài đời thật và bẻ cong các thuyết vật lý để tạo ra những nghịch lý như một cầu thang vô tận, biến thế giới trong mơ thành mê cung. Trích đoạt viên và mục tiêu sẽ ở trong mê cung đó, nhiệm vụ của trích đoạt viên là làm mục tiêu có cảm giác quen thuộc, không xuất hiện nghi ngờ, từ đó sẽ dẫn trích đoạt viên tới bí mật của mục tiêu. Ngược lại, nếu mục tiêu lạc lối trong mê cung, cảm thấy xa lạ và nghi ngờ, họ sẽ nhận ra đó là một nơi không có thật.

Người mơ và kiến trúc sư không phải lúc nào cũng là cùng một người. Kiến trúc sư thiết kế thế giới trong giấc mơ và có thể truyền cho một người khác là người mơ. Người mơ là người làm chủ giấc mơ đó và mục tiêu được đưa vào trong mơ để trích đoạt viên lừa đảo, dẫn dụ. Người mơ để mục tiêu trám tiềm thức của họ vào trong mơ, và khi người mơ không duy trì được sự ổn định của giấc mơ, tiềm thức của mục tiêu sẽ nhận ra trí óc mình đang bị kẻ khác xâm nhập, họ sẽ cố gắng định vị và trục xuất kẻ lạ mặt để thoát ra khỏi giấc mơ. Những cảnh hành động trong phim là do tiềm thức của mục tiêu sinh ra người bảo vệ, tìm cách chống lại kẻ xâm nhập.

Khi mọi người vào cùng một giấc mơ, việc nhận dạng ai đang mơ trở nên khó khăn, đặc biệt khi phải dẫn dắt mục tiêu qua nhiều tầng mơ riêng biệt. Một khi chuỗi các tầng mơ bắt đầu, cách tốt nhất để theo dấu người mơ là giữ người này còn thức và không theo những người còn lại đi xuống tầng mơ tiếp theo, người mơ không thể xuống tầng mơ sâu hơn, nếu không tầng mơ họ nắm giữ sẽ kết thúc.

Sau đây chúng ta làm rõ ai mơ tầng nào trong phi vụ Fischer

1. Thành phố trong mưa

Đây là tầng mơ đầu tiên, và người mơ là nhà hóa học Yusuf (Do Dileep Rao thủ vai). Ở “thế giới thực” trên máy bay, Yusuf đã uống khá nhiều champagne nên khi ngủ xuất hiện tình trạng buồn tè, do đó kích thích cảnh tượng mưa rơi ở tầng mơ này. Và vì là người mơ, Yusuf phải ở lại tầng mơ này, nên anh ta cũng là người lái xe. Yusuf là một người quan trọng, anh ta là người tạo ra thứ thuốc mê, làm cho những người tham gia vào giấc mơ có thể ngủ sâu suốt 10 tiếng trên chuyến bay và ít bị tác động bởi những tác động ngoại cảnh.

Trong tầng mơ này, Cobb và nhóm của mình bắt cóc Fisher, Saito bị trúng đạn, họ trốn vào một nhà kho để ổn định vết thương cho Saito. Eames giả dạng thành ông chú Peter của Fisher và có một cuộc đối thoại với anh. Sau đó, Yusuf ở lại tầng mơ này, những người còn lại xuống tiếp tầng mơ sâu hơn, tầng mơ khách sạn.

Các tầng mơ trong Inception

2. Khách sạn

Arthur (Do Joseph Gordon Levitt thủ vai) là người mơ ra cảnh khách sạn, nên anh phải thức khi những người còn lại trong nhóm mơ tiếp vào tầng mơ pháo đài tuyết. Khi chiếc xe Yusuf lái văng ra khỏi cây cầu và rơi vào không trung, cơ thể Arthur trong xe cũng lơ lửng, tạo ra trạng thái không trọng lực.

Tại tầng mơ này, mọi người thay đổi chiến thuật khi làm cho Fisher tin rằng Cobb và nhóm của anh là tiềm thức của Fisher, bên anh để chống lại những kẻ cố xâm nhập vào giấc mơ của anh. Cobb thuyết phục Fisher đi vào giấc mơ để tìm hiểu ý đồ của người chú Peter Browning (Do Tom Berenger thủ vai), Fisher bị mắc lừa và họ cùng nhau đi vào tầng mơ sâu hơn, tầng mơ pháo đài tuyết.

3. Pháo đài tuyết

Eames (Do Tom Hardy thủ vai) mơ. Tại tầng mơ này, chiếc xe ở tầng mơ đầu tiên vẫn đang rơi, nhưng trọng lực trong thế giới băng tuyết lại bình thường, không bị tình trạng không trọng lực như tầng mơ khách sạn. Là một đạo diễn, kiêm người viết kịch bản, đây khó có thể là một thiếu sót trong kịch bản của Nolan. Điều đó chỉ có thể giải thích là do càng ở tầng mơ sâu hơn thì khả năng nhận ra tác động của ngoại cảnh từ tầng mơ đầu càng ít đi, và tình trạng nghiêng ngả của những người ngồi trong xe đã ổn định. Ngay cả Saito, ông bị trúng đạn từ từng mơ đầu tiên và ở tình trạng nguy cấp. Nhưng khi xuống tầng mơ thứ hai, cơ thể lại linh hoạt, khỏe mạnh hơn nhiều.

4. Limbo

tầng viễn thức không hẳn là tầng mơ thứ 4, một người có thể rơi vào viễn thức từ tầng mơ thứ 5, thứ 6 nếu các tầng mơ đủ dài. Limbo là một tầng mơ hoàn toàn không có cấu trúc, lẫn lộn, lộn xộn, một nơi đơn thuần và ngẫu nhiên phản ánh tiềm thức. Ariadne đã khám phá ra viễn thức từ sớm khi đi vào giấc mơ của Cobb khi nhóm đang tập duyệt cho phi vụ, đã biết được sự thật là người trích đoạt có thể mang theo những nhân tố thuộc về tiềm thức của chính mình vào các tầng mơ nếu họ bất cẩn và những ảnh chiếu quá lớn. Cobb và Mal đã từng ở trong viễn thức cùng nhau và có một tiềm thức dữ dội cào xé, viễn thức họ rơi vào là ký ức của anh về thành phố anh và người vợ Mal đã cùng xây nên cho riêng họ.

Trong Inception người thừa kế Fischer là mục tiêu của Cobb và cộng sự. Mục tiêu được đưa vào giấc mơ của người mơ, và khi mục tiêu không chắc chắn mình đang mơ, mục tiêu sẽ tưởng thế giới của người mơ tạo ra là thật, đồng thời sẽ biến những thứ nhận được trong mơ trở nên thân thuộc trong đời thực do thêm vào những điều bí mật trong tiềm thức của riêng họ. Trích đoạt viên sử dụng những điều này và những mánh khóe kích thích trí não khác để dẫn dắt mục tiêu trong các tầng mơ, làm mục tiêu dần dần để lộ ra những bí mật hoặc bị cài vào những ý niệm. Đó là Inception, là sự khởi đầu, khởi nguyên.

Mục tiêu cho rằng thế giới mà họ đang mơ là thực. Họ càng củng cố điều đó bằng cách “chiếu” góc nhìn tỉnh táo về thế giới hiện thực vào trong giấc mơ. Các nhân vật ảnh chiếu xuất hiện ở thành phố trong mơ là chiêu trò của trích đoạt viên, mục tiêu là để hòa mình vào thực tế ảo trong mơ. Còn Mal xuất hiện là do tiềm thức của Cobb, Peter xuất hiện ở tầng mơ khách sạn là do tiềm thức của Fischer.

Ảnh chiếu: Giấc mơ giống như thật một phần là do khả năng thiết kế một thế giới giả mạo của người kiến trúc sư. Thông thường, giấc mơ tái hiện những khung cảnh của hiện thực, trong đó có người đi đi lại lại. Trong Inception, những người này là những người được mục tiêu vô thức tạo ra trong các giấc mơ, đây được gọi là “những ảnh chiếu”.

Trong Inception đã giải thích, ảnh chiếu không xuất phát từ ý thức của mục tiêu, ảnh chiếu chỉ là biểu hiện của ảo ảnh về hiện thực của mục tiêu. Còn khi mục tiêu đã được rèn luyện để tự bảo vệ trước sự xâm nhập của các trích đoạt viên, tiềm thức của họ sẽ luôn sản sinh ra sự phòng vệ, trong phim là những tay súng chống lại Cobb và nhóm của anh. Riêng trường hợp của Cobb, “linh hồn” Mal là một ảnh chiếu tồn tại do Cobb day dứt với sai lầm của mình đối với Mal, và anh ghi nhớ về người vợ quá cố, tình yêu và những đứa con của hai người. Mal muốn Cobb ở lại viễn thức, do sự day dứt vẫn còn, tiềm thức của Cobb cố kéo anh trở lại nơi mà anh có thể ở bên cô.

Eames là chìa khóa quan trọng của phi vụ, anh là người có thể giả mạo chữ viết, tiếng nói, hình dạng, phong cách của mọi người, ngay cả trong mơ anh cũng có thể làm được điều này. Ở tầng mơ thứ nhất (thành phố trong mưa) Eames đóng giả Peter, cố vấn tin cậy của Robert Fischer. Eames đã thành công trong việc giả dạng và đánh lừa được Fischer tạo ra trong tiềm thức một phiên bản chú Peter (xuất hiện trong tầng mơ thứ hai, cảnh trong khách sạn), đã thúc đẩy Fischer đi sâu vào trong giấc mơ do nhóm của Cobb tạo ra (đi vào tầng mơ pháo đài tuyết, tầng mơ thứ 3) để tìm ra mưu đồ của Peter, nhưng thực ra là đi sâu vào các tầng mơ để nhóm của Cobb gieo cấy ý tưởng khởi nguyên. Eames đã đánh lừa Fischer sử dụng chính tiềm thức của mình để chống lại mình.

Mal (và linh hồn của cô): Mal là nhân vật chứa đựng tất cả những ý niệm và câu hỏi về thực tại mà Inception đặt ra và muốn người xem suy ngẫm. Mal không chỉ nghĩ mà còn cảm nhận rằng thế giới mà cô và Cobb đã xây dựng nên trong viễn thức là có thật, nó nuôi dưỡng cảm xúc của cô và khiến cô hạnh phúc. Khi Cobb gieo ý tưởng “thế giới này không có thật” vào đầu óc cô, anh chỉ muốn nó sẽ giúp cô phân biệt được đâu là thực, đâu là mơ và cùng nhau thoát khỏi tầng viễn thức. Nhưng việc anh cấy ý tưởng này vào đầu Mal đã làm cô luôn nghĩ về điều đó ngay cả khi đã quay lại thực tại. Vì ý tưởng khởi nguyên đó, Mal không cảm nhận được giá trị của mối liên kết và tình thân, cô lẫn lộn giữa thực tại và giấc mơ, chỉ còn cô và Cobb, tình yêu của họ là thật mà thôi. Cô tìm cách để quay lại “thực tại” cũ trong viễn thức, nơi cô có hạnh phúc thật sự của mình. Do đó, với ý nghĩ Cobb bị lạc mất trong thực tại giả mạo, cô dàn xếp vụ tự sát trong khách sạn và đẩy Cobb vào thế bị tình nghi mưu sát nhằm buộc Cobb theo mình. Có vẻ như ý tưởng Cobb cấy vào đầu Mal đã dẫn cô đến cái chết, và mối dằn vặt này khiến linh hồn của Mal luôn tồn tại trong tiềm thức của anh.

Trong phim, Mal đã hỏi Cobb, và có lẽ dành cho cả người xem, rằng có thể nào tồn tại những tổ chức nào đó đưa ta vào mê trận của những giấc mơ không? Đây có lẽ cũng là câu hỏi mà Inception nêu ra, để người xem chiêm nghiệm về thực tại.

Đến đây, có lẽ chúng ta đã phần nào hiểu hơn về nội dung của bộ phim. Chúng ta có thể xem lại bộ phim một lần nữa, và cùng nhau đi tìm lý giải cho cái kết và ý nghĩa của Inception.

VnTimeless

Cảm ơn bạn đã ghé thăm website!