Em ơi, Hà Nội phố được biết đến nhiều hơn là một bài hát rất nổi tiếng của nhạc sĩ Phú Quang, nhưng cảm hứng từ bài hát này chính là bài thơ cùng tên của nhà thơ Phan Vũ. Ngày 25/09/2018 tại Hà Nội, Em ơi, Hà nội phố, như lời của nhà thơ Phan Vũ đã nói: “sau gần nửa thế kỷ ra đời nhưng vẫn chưa trở về Hà Nội”, đã được nhà thơ đọc lần đầu tiên tại Thư viện Hà Nội, trong đêm thơ tổ chức cho riêng ông.
 |
| Nhà thơ Phan Vũ |
Phan vũ viết Em ơi, Hà nội phố
Nhà thơ Phan Vũ tâm sự: “Tôi viết Em ơi, Hà Nội phố từ năm 1972 nhưng trong một thời gian dài, vì những lý do riêng, bài thơ chưa đến với độc giả. Cho đến năm 2009, nguyên tác bài thơ mới in trong tập Thơ Phan Vũ. Ở Huế, tôi đã đọc bài thơ dưới ánh sáng của một ngọn nến, trong một căn nhà cổ cho một số bạn Huế yêu thơ. Ở Sài Gòn, tôi đã đọc tại quán Guitare Gỗ do nhạc sĩ Châu Đăng Khoa đệm đàn và viết một ca khúc phụ họa.
Như vậy là gần nửa thế kỷ bài thơ viết về Hà Nội, tại Hà Nội vẫn chưa trở về Hà Nội. Và tôi vẫn mong đợi một dịp được lần đầu đọc Em ơi, Hà Nội phố giữa thủ đô
Tháng chạp năm 1972, khi B-52 của Mỹ bắn phá thủ đô với lời hăm he “đưa Hà Nội trở lại thời kỳ đồ đá!”, tôi khởi viết những câu đầu tiên: Em ơi, Hà Nội phố... Ta còn em, mùi hoàng lan, ta còn em mùi hoa sữa... Điệp từ Ta còn em, ta còn em... được lặp lại trong từng đoạn của bài thơ. Có người nghĩ điệp từ này có ý nghĩa thách thức với lời hăm dọa của ông Nixon. Tôi không có ý đó, chỉ thấy lòng mình chùng xuống vì âu lo trước cảnh tượng đất đai Hà Nội bị bom đạn cày xới và máu người Hà Nội đổ trên phố phường nên đọc một câu “niệm chú” để tự trấn an. Ta còn em... là còn những hoài niệm yêu thương của tôi về Hà Nội mà đôi lần khi trong trạng thái cần nương tựa, an ủi, tôi lại tìm về.
Nhưng Em ơi, Hà Nội phố không phải là một lời thủ thỉ tự tình, đó là một tiếng kêu thương tha thiết... Tháng chạp bi tráng năm ấy, những sự việc hằng ngày đã khắc ghi những đường rãnh trong ký ức, giữ lại cho con người một nỗi nhớ xót xa, sâu đậm. Chỉ một đêm xuống phố Khâm Thiên sau trận bom, nghe tiếng than khóc của dân phố, nhìn những vành khăn tang trắng xóa trong đêm và ngửi mùi hương cúng đã hình thành ngay hoài niệm để một đời không thể nào quên.
Tôi cũng phải nói thêm điệp từ Ta còn em... còn có nghĩa “ta mất em...”. Đó là sự tiếc nuối về những gì “thật Hà Nội” không còn nữa! Không chỉ do chiến tranh mà có thể vì những sai lầm, những vô ý, vô tình của người đời, không ngoại trừ sự quên lãng của thời gian, đã gây ra những đổ vỡ không thể hàn gắn được. Chỉ cần mấy câu thơ của người xưa Dấu xưa xe ngựa hồn thu thảo, nền cũ lâu đài bóng tịch dương... cũng làm chúng ta rung động huống hồ những xót đau, mất mát thuộc về tâm linh, một thứ để thờ phụng, khiến con người có thể thí mạng để bảo vệ, gìn giữ. Và tinh thần của người Hà Nội trong tháng chạp năm ấy đã chứng tỏ rõ ràng.
Tôi đã sống một mình trên căn gác nhỏ phố Hàng Bún suốt 12 ngày đêm khốc liệt của Hà Nội. Bao hoài niệm thật đẹp mà tôi đã có trong quãng thời gian được gọi là “chàng trai Hà Nội” đã trở về trên căn gác, tại một khu trắng triệt để sơ tán vì gần Nhà máy điện Yên Phụ, một mục tiêu oanh kích. Những hình ảnh, những ngôn từ dồn dập kéo đến, đan xen, chồng chéo, không theo một thứ tự thời gian, không gian.
Tôi như đang trong một giấc mơ giữa ban ngày với đôi mắt mở! Em ơi, Hà Nội phố với 25 khổ thơ đã ra đời trong khoảng cách những hồi còi hụ trên nóc Nhà hát Lớn, với giọng Hà Nội thật chuẩn của cô phát thanh viên báo tin những đợt B-52 vào thành phố. Tôi ghi lại một cách vội vàng, theo sự tình cờ, bất chợt, không xếp đặt. Tất nhiên, trong một quá trình dài dặc nửa thế kỷ, bài thơ không thể nằm yên trong ngăn kéo mà luôn cựa quậy, bắt tôi phải chỉnh sửa nhiều lần. Nhiều khi có vài ly rượu ngà ngà lại chợt nhớ, chợt thương một nỗi niềm, chợt tìm thấy một dáng, một hình, một con chữ cần thêm, cần bớt.
Tôi cũng thường bỏ công chép cả bài thơ dài dặc để tặng ai đó, nhưng khi khách ra về lại hí hoáy sửa lại vì trong lúc chép tặng chợt phát hiện một câu, một chữ chưa vừa ý. Do đó Em ơi, Hà Nội phố đã thành tam sao thất bản, đến mức tác giả cũng không sao phân biệt được!
Cho đến năm 1985, một lần gặp Phú Quang, một đoạn thơ đã được phổ nhạc. Khi ca khúc Em ơi, Hà Nội phố đã nổi tiếng với nhiều khen tặng, có người đến nói về giá trị phần ca từ của tôi, nhưng tôi vẫn nghĩ sự xứng đáng thuộc về Phú Quang với những giai điệu mượt mà, du dương quen thuộc của anh; cả về công lao của Phú Quang với ca khúc ấy đã giới thiệu một bài thơ còn lận đận, chưa ra đời! Mấy câu thơ của tôi, một tâm tư mang tính cá nhân, là nỗi đau thầm lặng, nỗi buồn da diết riêng mang không có tính cộng đồng.
Ngày ấy, có một nhà thơ lớn khi đọc bài thơ này đã thật lòng khuyên tôi không nên phổ biến vì có thể chuốc vạ vào thân. Tôi cũng mệt mỏi vì nhiều sự phiền hà văn chương của giai đoạn ấy nên cũng nghe lời bỏ xó.
Tôi hi vọng lần đọc đầu tiên bài thơ ở Hà Nội cũng là đọc bản chính thức cuối cùng của Em ơi, Hà Nội phố. Bởi với tuổi 85, hành trình đi qua trần gian, hay nói theo Trịnh Công Sơn là quãng đời “ở trọ trần gian” của tôi cũng đã quá dài so với bao nhiêu bè bạn. Giữa Hà Nội hôm nay bỗng nhiên tôi nghĩ đến những nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ cùng đứng với tôi trong ban chấp hành đầu tiên của Chi hội Văn nghệ Nam bộ thành lập từ năm 1952 giữa rừng U Minh, như các anh Diệp Minh Châu, Hà Mậu Nhai, Đoàn Giỏi, Quách Vũ, Dương Tử Giang, Huỳnh Văn Gấm, Chi Lăng, Ngọc Cung, Trương Bỉnh Tòng...
Trong số đó, có người tập kết ra Hà Nội đã nằm lại trong lòng đất thủ đô, những người ở lại miền Nam bị bắt bớ, tù đày cũng đã qua đời. Các anh ấy chỉ biết Hà Nội trong tưởng tượng, càng không thể hình dung có một Hà Nội của thơ như hôm nay với người cuối cùng còn sót lại của ban chấp hành xa xưa trở về Hà Nội đọc thơ!
Tôi cũng nghĩ tới những người bạn đã kết thân khi tôi từ miền Nam trở về Hà Nội năm 1956, đó là các anh Tử Phác, Đặng Đình Hưng, Trần Dần, Lê Đạt, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng, Dương Bích Liên, Phùng Quán, Phùng Cung, Hoàng Cầm, Hữu Loan... tất cả các anh ấy đều có một số phận không may và đã lần lượt kéo nhau ra đi về “Bến lạ” (tên một tập thơ của Đặng Đình Hưng). Và tôi lại trở thành một trong những kẻ sống sót để thụ hưởng những gì mà đáng lẽ các anh ấy đều được hưởng!
“Tôi vẫn nhớ như in một buổi chiều năm 1985, khi gặp Phú Quang và đọc cho anh nghe một số đoạn trong bài thơ. Phú Quang rất thích, bảo tôi chép lại một khổ thơ ưng ý nhất để phổ nhạc. Phú Quang viết rất nhanh, sau đó không lâu tôi đã được nghe anh hát. Khi ca khúc được phổ biến trên sóng phát thanh, Lệ Thu hát quá hay... Bây giờ cô ấy đã định cư ở nước ngoài...”.
Từ bài thơ đến ca khúc Em ơi, Hà Nội phố
Nhạc sĩ Phú Quang cho biết, nhà ông ở phố Khâm Thiên, trong chiến dịch 12 ngày đêm rải thảm bom B52, ngôi nhà ông cùng những ngôi nhà xung quanh bị bom Mĩ san phẳng. Sau này trên nền ba ngôi nhà 47, 49, 51 phố Khâm Thiên, chính quyền đã dựng đài tưởng niệm các nạn nhân, ngôi nhà của nhạc sĩ Phú Quang là một trong ba ngôi nhà đó.
Theo lời nhạc sĩ Phú Quang: “Những năm đầu tiên tôi mới vào Sài Gòn, một buổi ngồi nói chuyện với nhà thơ Phan Vũ ở sân Nhà văn hóa quận 3, được anh đọc cho nghe một bài thơ. Nghe xong tôi nói với anh rằng tôi cảm giác bài thơ này có thể phổ nhạc được nhưng lúc ấy chưa định là sẽ phổ ra sao. Ngay tối hôm đó tôi đã viết Em ơi, Hà Nội phố trong nỗi nhớ của những ngày xa Hà Nội, đó là một ngày năm 1986. Viết xong, hát cho anh Phan Vũ nghe, anh bảo âm nhạc đã làm cho bài thơ lung linh lên.
 |
| Nhạc sĩ Phú Quang |
Lần đầu tiên bài hát được lên sóng phát thanh là năm 1987 với giọng hát của ca sĩ Lệ Thu. Cũng rất lạ, trước đấy Lệ Thu hát khá nhiều bài hát của tôi trên sân khấu kịch, có một lần cô ấy nói: “Sao anh chẳng cho em hát bài nào trên đài nhỉ”. Tôi đưa bài hát ấy cho Thu, nó vừa vặn và hợp với giọng hát cô ấy đến độ tưởng như bài hát ấy tôi “đo ni đóng giày” cho Thu. Sau này có nhiều người hát hay và thành công ca khúc này nhưng khán giả nói không ai hát hay hơn Lệ Thu lần đầu tiên ấy.
Tuy nhiên, bài hát cũng có số phận khá đặc biệt, đó là suýt nữa thì không được phát hành, và khi Nhà xuất bản Dihavina phát hành lần đầu thì bài Em ơi, Hà Nội phố đứng khiêm tốn ở mặt B trong danh mục ca khúc. Nhưng thật may là khán giả đã ưu ái và bài hát vẫn được nhiều người biết đến. Hơn nữa, bài hát này cũng mang đến cho tôi giải thưởng đầu tiên trong đời về âm nhạc”.
Do không được in trong các tuyển tập nên bài thơ có nhiều dị bản được lưu truyền. Năm 2008, nguyên tác bài thơ mới in trong tập Phan Vũ - thơ (NXB Văn học). Bản chép ở đây đã được tác giả xác nhận là bản sửa đổi cuối cùng:
Gửi những người Hà Nội đi xa
1 .
Em ơi! Hà Nội - phố!
Ta còn em mùi hoàng lan.
Ta còn em mùi hoa sữa.
Tiếng giày ai gõ nhịp đường khuya?
Cọt kẹt bước chân quen.
Thang gác thời gian
Mòn thân gỗ.
Ngôi sao lẻ lạc vào căn xép nhỏ...
Ta còn em chấm lửa
Điếu thuốc cuối cùng,
Xập xoè.
Kỷ niệm...
Một con đường
Một ngôi nhà
Khuôn mặt ai
Dừng trong khung cửa...
Những phong thư bỏ quên trong hộc tủ
Không tên người,
Không tên phố.
Người gửi không tên.
Ta còn em chút vang động lặng im,
Âm âm tiếng gọi
Trong lòng phố...
2.
Em ơi! Hà Nội - phố
Ta còn em một gốc cây,
Một cột đèn.
Ai đó chờ ai?
Tóc cắt ngang
Xoã xoã bờ vai,
Khung trời gió.
Con đường như bỏ ngỏ...
Ta còn em khăn choàng màu tím đỏ
Thoáng qua...
Khuôn mặt chưa quen.
Bỗng xôn xao nỗi khổ.
Mỗi góc phố một trang tình sử
3.
Em ơi! Hà Nội - phố!
Ta còn em rì rào hạt nhỏ,
Cơn mưa chợt đến trong chùm lá
Vòm trên cao chuông hồi đổ,
Nhà thờ Cửa Bắc,
Tan chiều lễ
Kinh cầu còn mãi ngân nga...
Ta còn em đôi mắt buồn
Dõi cánh chim xa.
Trên hè phố
Gã Trương Chi ôm ghi ta.
Ngước lên cửa sổ,
Có một ngày...
Trống không ô cửa.
Tiếng hát Trương Chi.
Ngợi số nhà...
Ta con em chuyến tàu khuya
Về muộn
Vào ga...
4.
Em ơi! Hà Nội - phố
Ta còn em quả bóng lăn,
Một mình,
Trên sân cỏ.
Cơn mưa đầy
Những hố sâu trước cửa,
Chiếc thuyền giấy lang thang
Không bến đỗ
Thằng bé qua tuổi thơ vội vã,
Chợt ngẩn ngơ
Với bóng nước lung linh!
Bầu trời.
Khoảng lạ!
Ta còn em cánh cửa sắt
Lâu ngày không mở.
Nhà ai?
Qua đó, nao nao nhớ tuổi học trò...
Dàn thiên lý đã chết khô!
Năm xưa,
Những chùm hoa,
Thơm hò hẹn.
Cuộc tình đầu ngọt lịm.
Nụ hôn còn xanh mãi trên môi...
5.
Em ơi! Hà Nội - phố
Ta còn em chuỗi cười vừa dứt
Chút nắng vàng le lói vườn hoang,
Vàng ngọn cỏ.
Cô gái khẽ buông rèm cửa,
Anh chàng lệch mũ đi qua,
Lời tỏ tình đêm qua dang dở...
Ta còn em ngày vui cũ,
Tàn theo mùa hạ.
Tiếng ghi ta bập bùng tự sự,
Đêm kinh kỳ thủa ấy xanh lơ...
6.
Ta còn em tiếng tích tắc
Chiếc đồng hồ quả lắc già nua
Đếm thời gian theo nhịp đong đưa,
Những tiếng quen
Ngán ngẩm,
Mệt nhoài...
Căn phòng trống bỗng mênh mang bóng lẻ.
Nửa đêm đành mở cửa ra đi,
Những bước liêu xiêu,
Miền u tịch dọc dài,
Hàng soan nghiêng,
Lá đổ.
Tiếng mõ từ ngôi chùa,
Ẩn trong tận cùng hẻm phố...
Ta còn em ánh đèn mờ đầu ngõ
Sáng màu hoa đỏ
Bên gốc gạo
Lao xao cười nói, mời chào,
Xe cộ nổi còi hối hả...
Buổi chợ chiều trên phố vừa tan
Chợ đêm giữa kinh đô họp muộn...
Những kẻ nghèo khuya thức,
Đợi tinh mơ lại mở chợ ngày.
7.
Em ơi! Hà Nội - phố...
Ta còn em vầng trăng nửa,
Người phu xe đợi khách bến đầu ô.
Tiếng rao đêm lạc giọng
Ơ hờ...
Căn gác trọ đường vào bằng cửa sổ
Lão Mozart hàng xóm
Bảy nốt cù cưa.
Từng đêm quên giấc ngủ...
Ta còn em tiếng dương cầm.
Trong khung nhà đổ
Lả tả trên thềm
Beethoven và sonate Ánh trăng.
Nốt nhạc thiên tài lẫn trong mảnh vỡ...
Cô gái áo đỏ venise
Xa Hà Nội,
Vẽ clavecin
Tập đàn
Trên phản gỗ...
Ta còn em những tràng pháo tay vang dậy.
Đêm lộng lẫy!
Cô gái dương cầm đứng giữa rừng hoa,
Nước mắt lã chã trên áo đỏ.
Rồi một ngày tả tơi,
Loạn gió.
Vườn Ngọc Hà
Mùa hoa cánh rã,
Đường Quán Thánh.
Bản giao hưởng Lặng câm
Trong một ngôi nhà...
Ta còn em một đam mê.
Một vật vã,
Một dang dở,
Một trống không,
Một kiếp người,
Những phìm đàn long...
8.
Em ơi! Hà Nội - phố
Ta còn em khuya phố mênh mông.
Vùng sáng nhỏ.
Bà quán ê a chuyện nàng Kiều.
Rượu làng Vân lung linh men ngot.
Mắt cô nàng lúng liếng đong đưa...
Ngơ ngẩn bao chàng trai Kẻ Chợ.
Cơn say quá dài thành một cơn mê...
9.
Em ơi! Hà Nội - phố
Ta còn em tiếng hàng ngày.
Reo vang đường phố.
Lanh canh! Lanh canh!
Tia hồ quang chớp xanh.
Toa xe điện lên đèn.
Người soát vé áo bành tô sờn rách...
Lanh canh! Lanh canh!
- Ai xuống Bờ Hồ!
Ai đi Mơ! Ai lên Bưởi!
Lanh canh! Lanh canh!
Một đời cơ nhỡ.
Trăm ngày ngược xuôi
Đầm đìa nước mắt.
Aó vã mồ hôi.
Bơ gạo mớ rau...
Mẹ về buổi chợ
Lanh canh! Lanh canh!
Lá bánh, củ khoai.
Đàn con trên bến đợi.
Cuối ngày...
10.
Em ơi! Hà Nội - phố!
Ta còn em ráng đỏ chiều hôm.
Đôi chim khuyên gọi nhau trong bụi cỏ.
Đôi guốc bỏ quên bên ghế đá
Gã đầu trần thơ thẩn đường mưa....
Ta còn em Cổ Ngư, tên thật cũ,
Nắng chiều phai
Là đà, cành phượng vĩ,
Bông hoa muộn in hình ngọn lửa...
Chiếc lá rụng.
Khởi đầu ngọn gió.
Lao xao sóng biếc Tây Hồ.
Hoàng hôn xa đến tự bao giờ?
Những bước chân tìm nhau
Vội vội.
Cuộc tình hờ bỗng chốc nghiêm trang...
11.
Ta còn em ngọn gió Nghi Tàm
Thoáng mùi sen nở muộn.
Nhớ Nhật Tân.
Mùa hoa năm ấy.
Cánh đào phai...
Người dẫu ra đi vạn dặm dài.
Gió ngọn vẫn vương hương phố cũ...
12.
Em ơi! Hà Nội - phố...
Ta còn em cơn mưa rào qua nhanh
Sũng ướt bậc thềm.
Chiếc lá bàng đầu tiên nhuộm đỏ.
Cô gái băng qua đường bỗng hồng đôi má.
Một chút xanh hơn
Trời Hà Nội.
Hôm qua...
Ta còn em cô hàng hoa
Gánh mùa thu qua cổng chợ.
Những chùm hoa tím
Ngát
Mùa thu...
13.
Em ơi! Hà Nội - phố...
Ta còn em con đê lộng gió.
Dòng sông chảy mang hình phố.
Cô gái dựa lưng bên gốc me già.
Ngọn đèn đường lặng thinh
Soi bờ đá...
Ta còn em mùa nước đổ
Sông Hồng mất tăm bãi Giữa,
Bè xuôi, không ghé bến
Con tàu nhổ neo về biển.
Hồi còi vọng
Như một tiếng than dài
- “Mùa này trăng vỡ trên sông”
Ta còn em hàng cây khô,
Buồn như dãy phố.
Người bỏ xứ
Quay nhìn lần cuối.
Hạt sương tan,
Nhoè nhoè đuôi mắt.
“Người đi! Ừ nhỉ! Người đi thực!”...
Lữ khách khẽ ngâm câu Tống biệt
Đành đoạn một lần dứt áo xanh...
14.
Em ơi! Hà Nội - phố...
Ta còn em một Hàng Đào.
Không bán đào.
Một Hàng Bạc.
Không còn thợ bạc.
Đường Trường Thi
Không chõng, không lều.
Không ông Nghè bái tổ vinh qui...
Ngày đi,
Một nỗi mang tên nhớ.
Ngày về phố cũ bỗng quên tên.
Quên bậc đá,
Quên mái hiên.
Quên cây táo trồng ngay trước cửa.
Thưở ấu thơ thoả thích leo trèo...
Ngày về,
Ra rả tiếng ve,
Võng trưa hè kẽo kẹt,
- “À ơi! tùng tùng trống đánh ngũ liên
Bước chân xuống thuyền
Nước mắt như mưa...”
Bài tập đọc
Quốc văn giáo khoa thư
Bà ru cháu ngủ...
Người về sững sờ bên cánh cửa,
Tiếng ru hời!
Gọi lại mảnh đời quên...
15. RIÊNG VỀ MỘT CHUYẾN ĐI
Sân ga Hàng Cỏ.
Tuổi mười tám trong hàng quân,
Năm khởi chiến.
Thề ra đi
Không trở về khi giặc chưa yên!
Cô gái Hà Nội trong đám đông đưa tiễn
Gửi chàng trai một bó hoa,
Và một nụ hôn.
Đoàn tàu chở đoàn quân về phía Nam
Vào trận đánh
Chở theo dãy phố,
Chở những con đường,
Chở nguyên Hà Nội nhớ,
Những bó hoa và cả vết môi hôn...
Khi khai trận
Anh lính trẻ bỗng bàng hoàng,
Thật bất ngờ khi súng nổ.
Và bỡ ngỡ,
Như đầu đời vừa nhận nụ hôn...
16.
Em ơi! Hà Nội - phố.
Ta còn em chiếc xe hoa
Qua hàng liễu rủ
Cánh tay trần trên gác cao
Mở cửa.
Mùa xuân trong khung
Đường phố dài
Chi chít chồi sinh
Màu ước vọng in hình xanh nõn lá
Giò phong lan.
Điệp vàng rực rỡ.
Những gót son dập dìu đại lộ
Bờ môi ai đậm đỏ bích đào?
Ta còn em tiếng trống tan trường.
Màu thanh thiên lẫn trong liễu rủ
Đêm hoa đăng tà áo nhung huyết dụ.
Đất nghìn năm còn mãi dáng kiêu sa.
Phường cũ lưu danh người đẹp lụa.
Bậc thềm nào in dấu hài hoa?
17.
Em ơi! Hà Nội - phố
Ta còn em đường lượn mái cong
Ngôi chùa cổ.
Năm tháng buồn xô lệch ngói âm dương.
Ai còn ngồi bên gốc đại già?
Chợt quên vườn hồng đã ra hoa.
Chợt quên bên đường ai đứng đợi...
Cuộc đời có lẽ nào.
Là một thoáng bâng quơ!
Ta còn em một cuộc tình
Như một bài thơ.
Mỗi nỗi đau gặm mòn thêm phận số.
Nhật ký sang trang ghi thêm nỗi nhớ...
18.
Em ơi! Hà Nội - phố
Ta còn em lô xô màu ngói cũ.
Hiu quạnh
Một ngôi nhà
Oa oa tiếng khóc.
Ngày con ra đời.
Cơn bão rớt bẻ gãy cành đa.
Con vừa lớn...
Chinh chiến gần kề trước cửa.
Ta còn em con đường đá
Lát bao niên kỷ?
Cây si kia trồng tự năm nào?
Ngày đi,
Qua đò Dâu
Nhìn về bến vắng,
Ruột đau,
Xót mẹ còng lưng gánh buổi chiều!
19.
Em ơi! Hà Nội – phố
Ta còn em đống kim ngân
Đổ đầy Hàng Mã
Lâu đài, dinh thự
Ngựa, xe, võng, lọng
Gấm, vóc, lụa, là.
Những hình nhân hầu gái
Đẹp như hoa.
Ta còn em đống than tro.
Một ngày gió nổi,
Mớ giấy tiền,
Phù du của nả.
Hai cõi âm dương,
Mịt mù bụi phố!
20. RIÊNG VỀ MỘT THÁNG CHẠP
Tháng Chạp!
Những tàng cây óng ả sợi tơ hồng.
Tháp chạp thủ thỉ lời hò hẹn.
- “Qua đợt gió cuối mùa...
Ngày mai ta đến với mùa xuân”
Đôi tân hôn chưa kịp nằm chiếu hoa.
Đã có tên trong vòng hoa tưởng niệm...
Một tháng Chạp trắng khăn sô,
Khói hương dài theo phố.
Một tháng Chạp
Thâu đêm.
Mẹ
Thức.
Hoá vàng...
Tháng Chạp con đường ngẩn ngơ,
Dãy phố thành toạ dộ.
Khu trắng không người ở,
Dòng chữ phấn ghi trên cánh cửa,
Lời thề của người bỏ phố:
Còn một đống gạch, còn trở về nhà cũ!
Sập gụ, tủ chè, sách xưa và bình cổ
thí thân cho mất cho còn!
Một tháng chạp,
Trên nóc cao, còi hụ,
Cái chết đến tự phương nào?
Cách thủ đô bao nhiêu cây số?
Giọng Hà Nội thật ngọt ngào,
Cô gái loan truyền tin bão lửa:
“Hỡi đồng bào! Hỡi đồng bào...”
Một tháng Chạp,
Cây bàng mồ côi mùa đông,
Nóc phố mồ côi, mùa đông,
Mảnh trăng mồ côi, mùa đông.
Thang Chạp năm ấy in hình bao mộ phố!
21.
Em ơi! Hà Nội - phố...
Ta còn em mảnh đại bác
Ghim trên thành cổ
Một thịnh, một suy.
Thời thế.
Lẽ hưng vong.
Người qua đó hững hờ bài học sử...
Ta còn em dãy bia đá.
Danh hình hội tụ
Rêu phong gìn giữ nét tài hoa...
Ly rượu đầy xin rót cúng cha.
Nghìn lạy cúi đầu thương đất Tổ.
Bến nước nào đã neo thuyền ngự
Đám mây nào in bóng rồng bay?...
Ta còn em những giấc mơ lộng lẫy xiêm y.
Nhã nhạc nhịp nhàng,
Vóc dáng cung phi.
Những hào kiệt, những anh hùng,
Vương triều nào cũng có,
Và kẻ cuồng si gọi tên thi sĩ!
Thắp nén hương nhớ người tri kỷ...
22.
Em ơi! Hà Nội - phố!
Ta còn em năm cửa ô.
Năm cửa gió
Cơn bão những mùa nào qua đó?
Ba mươi sáu phố
Bao nhiêu mảnh vỡ?
Ta còn em một màu xanh thời gian.
Màu xám hư vô.
Chợt nhoè.
Chợt hiện.
Chợt lung linh ngọn nến.
Chợt mong manh,
Một dáng, một hình.
Nhợt nhạt vàng son.
Đậm đầy cay đắng.
Người nghệ sĩ lang thang hoài trên phố,
Bỗng thấy mình không nhớ nổi con đường,
Một mình giữa bóng chiều sa,
Tha hương ngay trước cổng nhà mẹ cha...
Bầu trời này như của riêng ta!
Nỗi buồn vô cớ luôn rất lạ...
23.
Em ơi! Hà Nội - phố!
Ta còn em cánh nhạn chao nghiêng,
Chiều cuối.
Những giọt sương nhoà bóng điện,
Mặt nước Hồ Gươm bỗng nhiên trở lạnh,
Thap Rùa ngả bóng,
Lung linh...
Người ra đi mang theo buốt giá,
Áo choàng không ấm thân gầy
Cầm bằng theo cánh chim bay...
Người đi tìm khoảng cách để quên,
Nào biết phương xa,
Mài mòn đôi mắt nhớ?
24.
Em ơi! Hà Nội - phố
Ta còn em mùi hoàng lan.
Ta còn em mùi hoa sữa,
Tiếng giày ai gõ nhịp đường khuya.
Cọt kẹt bước chân quen,
Thang gác thời gian
Mòn thân gỗ,
Ngôi sao lẻ lạc vào căn xép nhỏ...!
0 comments:
Post a Comment