Mỗi khi đội tuyển bóng đá Argentina thất bại tại các giải đấu lớn, lúc điệu tango vui nhộn không thể lên nhịp, thì người hâm mộ và đặc biệt là người dân đất nước này lại nhớ đến bài hát kinh điển: Don’t cry for me, Argentina.
Ý nghĩa của bài hát Don’t cry for me, Argentina không nằm ở bóng đá hay thể thao. Nó là bài hát ca ngợi một người phụ nữ có tên Eva Peron. Nhưng đối với người dân Argentina, bóng đá không chỉ đơn thuần là một môn thể thao, nó còn là một thứ “tôn giáo”. Nên nếu Don’t cry for me, Argentina là bài hát dùng để nhỏ lệ xót thương phu nhân Eva Peron thì nó cũng được người dân dùng để nhỏ lệ xót thương cho những thất bại của họ trên sân cỏ.
 |
| Evita |
Một tuổi thơ nhiều đau thương, cơ cực
Eva Peron tên thật là Eva Maria Duarte, biệt danh Evita (trong tiếng Tây Ban Nha có nghĩa Eva nhỏ bé), Evita sinh ngày 07/05/1919 tại một thị trấn nhỏ tên là Los Toldos (Argentina); là kết quả của cuộc hôn nhân ngoài giá thú giữa người mẹ (bà Juana Ibarguren) và người cha (ông Juan Duarte). Bà Juana Ibarguren gặp ông Juan Duarte khi bà mới 15 tuổi và ông đã có gia đình ở một thị trấn khác, bà trở thành tình nhân rồi sinh cho ông 5 đứa con, trong đó Evita là con út. Bà Juana và 5 người con không có một danh phận rõ ràng, khi Evita được 1 tuổi, ông Juan bỏ lại 6 mẹ con bà để quay về với gia đình. 6 mẹ con sống trong nghèo khổ, sinh hoạt trong một ngôi nhà nhỏ có 2 phòng thuộc khu ổ chuột của thị trấn Los Toldos. Mẹ của Evita đã phải lao động cực nhọc đủ thứ công việc, thậm chí, giai thoại về việc mẹ của mình phải làm gái mại dâm để nuôi các con đã đi theo Evita suốt cuộc đời.
Sống trong cảnh nghèo khó, 5 chị em Evita bị suy dinh dưỡng trầm trọng do thiếu ăn, thiếu mặc. Evita đến một ngôi trường của địa phương lần đầu khi 8 tuổi, nhưng phải thường xuyên nghỉ học vì ốm yếu. Ngoài ra, Evita cùng các anh chị của bà bị bạn bè miệt thị, khinh bỉ là “đồ con hoang”. Khi bố của Evita qua đời, 6 mẹ con bà đến chịu tang nhưng đã bị đuổi đi bằng sự khinh bỉ và những lời miệt thị.
Khi đó, Evita đã thốt ra một lời thề, rằng; “Tôi sẽ trở thành một người khiến tất cả mọi người phải nhìn bằng con mắt khác”. Lúc đó, Evita đã có ước mơ trở thành một diễn viên như thần tượng của mình, Norma Shearer, thay vì sẽ tìm một công việc rồi lập gia đình như những cô gái khác.
Bước ngoặt của Evita
Năm 15 tuổi, ca sĩ tango Agustin Magaldi đến quê của Evita biểu diễn, cuộc gặp gỡ định mệnh này đã khiến Evita đồng ý theo ông đến Buenos Aires để bắt đầu sự nghiệp sân khấu.
Tuy nhiên, cũng có một giai thoại khác kể rằng, năm 15 tuổi Evita đã nhất quyết đến miền đất hứa Buenos Aires với khát vọng đổi đời. Mẹ của Evita đã cùng đi với con gái, họ đi khắp các đài phát thanh để xin việc. Sau đó bà Juana phải gửi lại Evita cho một vài người bạn để về quê, còn lại một mình Evita giữa chốn đô thành cùng với giấc mơ về một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Khi đó, Buenos Aires là thành phố lớn thứ 3 Châu Mỹ sau New York và Chicago, là thủ đô của Argentina nên là miền đất hứa cho những ước mơ đổi đời của rất nhiều tầng lớp. Những năm tiếp theo, mọi thứ trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Ước mơ sân khấu không phải dễ dàng với bất kỳ ai, và nó cũng khó khăn hơn nhiều vào thời điểm đó. Các nhà hát không có người xem, không có đoàn kịch đến biểu diễn, các diễn viên không có vai diễn, thu nhập không đủ trang trải cuộc sống bình thường. Bằng sự kiên trì, nhẫn nhịn, Evita xin được một vai diễn nhỏ, cùng đó là làm việc chăm chỉ tại văn phòng tạp chí phim Sintonia (tạp chí mà Evita rất yêu thích từ hồi nhỏ). Sau một vài năm, với sự giúp đỡ của người anh trai, Evita đã thành lập được công ty của riêng mình và kiếm được khoảng 6.000 peso mỗi tháng.
Cuộc gặp gỡ của số phận
Năm 1944, Evita gặp Juan Peron, khi đó giữ hàm đại tá trong quân đội Argentina, đồng thời giữ chức Bộ trưởng Lao động và Bộ trưởng Chiến tranh sau khi quân đội chiếm quyền kiểm soát chính phủ năm 1943. Lúc này, Juan Peron đã 48 tuổi, gấp đôi tuổi Evita. Người vợ đầu tiên của ông đã mất vì ung thư cổ tử cung 6 năm trước, và không có con.
Đầu năm 1944, hơn 6.000 người thiệt mạng trong một trận động đất tại thị trấn nhỏ San Juan dưới chân dãy núi Andes. Ông Peron đã tổ chức một buổi biểu diễn nhằm gây quỹ hỗ trợ các nạn nhân. Evita đã tham gia cùng một người bạn thân.
Trước đám đông, Đại tá Juan Peron phát biểu trong phòng khách, lên án mạnh mẽ môi trường chính trị, sự chênh lệch giàu nghèo và những hệ lụy của nó. Evita bị ấn tượng với những lời phát biểu đó và mạnh dạn tiến về phía trước để gặp ông. Evita tin rằng, đây chính là người đàn ông thực sự của đời mình. Đó là người có thể cứu vớt người dân Argentina nghèo khổ.
Cùng năm đó, Evita lần đầu được nhận một vai diễn trong bộ phim mà ông Juan tài trợ kinh phí. Khi đã có chỗ đứng, Evita thành lập một hiệp hội cho các diễn viên mới bước chân vào nghề, bà làm chủ tịch của hiệp hội. Sau đó không lâu, Evita làm thêm chương trình phát thanh về chính trị mang tên “Hướng tới một ngày mai tốt hơn”, chương trình này quảng bá hình ảnh cho ông Juan. Bằng cách sử dụng ngôn ngữ giản dị, dễ hiểu hướng tới tầng lớp lao động, Evita truyền đạt những gì cô muốn mọi người tin về ông Juan Peron. Evita cũng tham gia những cuộc họp của Peron với những người ủng hộ ông, bà cứ ngồi yên lặng tiếp thu mọi ý kiến, và thường không nói gì.
Năm 1945, Juan Peron trở thành Phó tổng thống Argentina. Các phe phái chính trị sử dụng mọi cách nhằm hạ bệ, hạ thấp uy tín của đối thủ. Tin đồn Evita từng làm gái mại dâm bùng lên khắp nơi, một làn sóng phản đối Juan Peron diễn ra trong giới thượng lưu ở Argentina.
Ngày 09/10/1945, Phố tổng thống Juan Peron bị buộc phải từ chức và bị bắt. Lúc này Evita đã đứng lên, kêu gọi sự ủng hộ từ các mối quan hệ, kêu gọi sự ủng hộ của người dân. Các cuộc biểu tình của nhân dân và các tổ chức công đoàn nổ ra khắp nơi đồi trả tự do cho ông Juan. Đến ngày 17/10, không chịu được sức ép, phe đối lập đã buộc phải thả ông Juan.
Bốn ngày sau, Juan Peron và Evita kết hôn. Ngay sau đó, Peron lên kế hoạch tranh cử tổng thống. Mọi tài liệu liên quan đến đời tư, nghiệp diễn viên của Evita biến mất, bộ phim cuối cùng bà đã đóng không được phát hành, bà đã là vợ của một ứng viên tổng thống.
Evita đã hỗ trợ đắc lực chồng trong quá trình tranh cử, trong cuộc bầu cử ngày 24/02/1946, Juan Peron đã chiến thắng với 52% phiếu bầu, trở thành tân tổng thống Argentina, Evita trở thành đệ nhất phu nhân khi mới 26 tuổi.
Trong 6 năm sau đó, Evita đã đấu tranh cho quyền lao động và bầu cử của phụ nữ, thúc đẩy những đạo luật mới, nhân văn, tiên tiến, cho phép phụ nữ Argentina lần đầu được đi bầu cử, nâng cao quyền bình đẳng cho phụ nữ, trẻ em và người già, nâng cao mức sống của những người nghèo. Bởi vậy, người nhập cư và tầng lớp nghèo khổ rất mến mộ bà. Bên cạnh điều hành công việc ở Bộ Lao động và Y tế, bà còn thành lập và điều hành Quỹ từ thiện Eva Peron cũng như một đảng phái chính trị quy mô lớn dành cho phụ nữ của Argentina, Đảng Peronist.
Ngày 09/01/1949, Evita bị ngất xỉu trong một sự kiện, bác sĩ chuẩn đoán bà bị ung thư cổ tử cung. Đến 20h25’ ngày 24/07/1949, bà qua đời ở tuổi 33, để lại niềm xót thương vô hạn cho hàng triệu người dân đất nước Argentina.
Đêm đó, truyền hình Argentina tuyên bố: “Linh hồn của đất nước chúng ta, người lãnh đạo tinh thần của dân tộc chúng ta đã qua đời”. Argentina quyết định tổ chức quốc tang, một lễ quốc tang mà đến tận năm 1997, người ta mới chứng kiến điều tương tự khi Công nương Diana (Anh) qua đời.
Trước khi qua đời, Quốc hội Argentina đã trao cho Evita danh hiệu chính thức “Nhà lãnh đọa tinh thần của dân tộc”. Đám tang của bà được ví như đám tang của một nữa hoàng. Hàng triệu người dân Argentina xót thương đưa tiễn. Ước tính có khoảng 3 triệu người dân Buenos Aires xếp hàng dài dự đám tang của bà, để tận mắt chứng kiến giờ phút cuối cùng của bà. Thi thể ướp dầu thơm của Evita ban đầu được một sĩ quan quân sự trong coi, sau đó được đưa tới một số nước Châu Âu và cuối cùng yên nghỉ tại một nghĩa trang ở Bueno Aires.
Trước ngày kỷ niệm 60 năm ngày mất của Evita, chính phủ Argentina đã cho phát hành đồng tiền mệnh giá 100 cien pesos có in hình của Evita. Bà là người phụ nữ đầu tiên xuất hiện trên tờ tiền giấy của Argentina.
Tổng thống Argentina, Cristina Fernandez khi đó nói rằng: “Sau 200 năm, đây là lần đầu tiên một người phụ nữ xuất hiện trên một tờ tiền và để thể hiện sự bình đẳng giới thì còn sự lựa chọn nào tốt hơn Evita? Câu chuyện cuộc đời bà có nhiều tranh cãi nhưng nói về một người đã đấu tranh không biết mệ mỏi cho sự bình đẳng trong xã hội thì chi có bà. Không phải Evira là một thánh nhân và cũng không phải bà ấy chưa từng mắc sai lầm nhưng bà ấy là người phụ nữ khiêm nhường”.
Một biểu tượng văn hóa
Evita là một trong những nhân vật có thật được bất tử hóa qua nhiều hình thức nghệ thuật, trong đó có sân khấu và điện ảnh. Từ cuối thế kỷ 20, bà đã trở thành chủ đề của nhiều bài báo, nhiều cuốn sách, kịch sân khấu và nhạc kịch, từ sách tiểu sử The Woman with the Whip (1952) đến phim truyền hình có tựa đề Evita Perón năm 1982 do Faye Dunaway thủ vai chính.
Tác phẩm thành công nhất về cuộc đời của bà là vở nhạc kịch Evita, do Andrew Lloyd Webber và Tim Rice đồng sản xuất vào năm 1976, với Elaine Paige được chọn vào vai chính khi biểu diễn ở West End, London và giành được giải Olivier năm 1978 cho màn trình diễn xuất sắc nhất trong một vở nhạc kịch. Trong vở nhạc kịch Evita, Agustin Mgaldi đã “quyến rũ” được cô gái trẻ bằng câu nói: “Vào đêm nay, giữa muôn ngàn vì sao, anh xin phép được đưa em đến cánh cửa thiên đường, nơi mà tiếng đàn guitar của tình yêu cứ vang lên mãi mãi”.
Năm 1980, Patti LuPone đã chiến thắng giải Tony Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất trong vở nhạc kịch này với vai diễn chính trên sân khấu Broadway. Vở diễn cũng giành được giải Tony cho Nhạc kịch hay nhất và và Evita trở thành vở nhạc kịch Anh đầu tiên được trao giải này. Như một số nhà phê bình tuyên bố, “Evita đã được dàn dựng tại mọi lục địa ngoại trừ Nam Cực và đã tạo ra doanh thu hơn 2 tỷ USD”.
Ngay từ năm 1978, vở nhạc kịch đã được nghiên cứu để chuyển thể thành phim. Sau gần 20 năm trì hoãn sản xuất, các ngôi sao Hollywood là Michelle Pfeiffer, Meryl Streep và Glenn Close đều được “nhắm” đóng vai Evita trong bộ phim ca nhạc điện ảnh năm 1996 của Alan Parker. Nhưng cuối cùng đạo diễn đã chọn “nữ hoàng nhạc pop” Madonna sau khi nhận được bức tâm thư dài 4 trang của cô về giấc mơ với vai diễn này.
Đoạn nhật ký của Madonna khi quay bài hát mang tính biểu tượng trong phim viết: “Tôi cảm thấy bà đang xâm nhập vào cơ thể mình”. Và vai diễn của Madonna đã mang về cho cô giải Quả cầu Vàng Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất trong bộ phim.
Tại Argentina, trong nỗ lực kể lại chính xác về cuộc đời của Evita, một công ty điện ảnh nước này đã phát hành Eva Perón: The True Story. Bộ phim có sự tham gia của nữ diễn viên Esther Goris trong vai chính và là tác phẩm đại diện cho điện ảnh Argentina tham gia tranh giải Oscar ở hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất.
Tiếp đó phải kể đến Santa Evita, cuốn tiểu thuyết phát hành năm 1995 của nhà báo Tomas Eloy Martinez với những tưởng tượng hư cấu về cuộc đời của Eva Peron. Cuốn tiểu thuyết này đã được dịch ra 32 ngôn ngữ, xuất bản trên 50 quốc gia và được dựng thành serie phim truyền hình mà nữ diễn viên Salma Hayek là đồng sản xuất.
Phim được quay chủ yếu ở Buenos Aires, Argentina, tại hơn 40 địa điểm. Tổng cộng, phim có sự tham gia của 120 diễn viên và 1.300 người phụ nữ để khắc họa câu chuyện của Evita. Ngoài ra, có hơn 150 mẫu trang phục được thiết kế để sản xuất. Hóa thân thành Peron trong phim là ngôi sao Uruguay Natalia Oreiro.
Cũng không thể bỏ qua bộ phim Evita, quien quiera oír que oiga do Eduardo Mignona đạo diễn với Flavia Palmiero trong vai Evita. Bộ phim này nói về thời kỳ đầu của Evita, khi bà rời quê hương đến thủ đô Buenos Aires. Bộ phim sử dụng tài liệu lưu trữ từ những thập niên 1940 và 1950 cùng các cuộc phỏng vấn với những người từng gặp bà.
Cuối cùng là Evita, Evita en Fotos của Felipe Pigna. Bộ ảnh này đi sâu vào nhiều khía cạnh riêng tư của cuộc đời Peron, kèm theo những lý giải về các giai thoại xung quanh hình ảnh người phụ nữ nổi tiếng nhất Argentina.
Evita không hẳn là một người phụ nữ hoàn hảo, vẫn có nhiều tranh cãi xung quanh cuộc đời bà, nhưng với tất cả những gì bà đã cống hiến, đã làm cho người dân Argentina, bà xứng đáng nhận được sự tin yêu từ nhân dân của đất nước Argentina, trong quá khứ và cả mãi về sau. Trên mộ của bà có ghi câu nói đã trở nên nổi tiếng: “Đừng khóc vì tôi, Argentina, tôi sẽ luôn ở gần bên các bạn”.
0 comments:
Post a Comment