Ông chủ của Esther’s
Haircutting Studio, một tiệm làm tóc tại Tarzana, California, nơi Britney
Spears tự cạo trọc đầu vào năm 2007, biết rằng những di vật của quá trình cạo
trọc này đại diện cho một nỗi đau của cô, và những di vật đó là thiêng liêng.
Những thứ quét dọn trên sàn nhà, cùng với một chiếc bật lửa màu xanh và nửa lon
Red Bull mà ngôi sao này để lại, đã được bán đấu giá vài ngày sau đó, giá khởi
điểm là một triệu đô la, mức giá khởi điểm này có thể đã quá thấp. Những bức ảnh
chụp cặp song sinh của Brad Pitt và Angenlina Jolie đã được bán cho một tập
đoàn xuyên Đại Tây Dương gồm các tạp chí People và Hello với giá 14 triệu đô la. Những bức ảnh chào đời
của của hai đứa bé Knox và Vivienne này có giá trị hơn một chiếc máy bay Lear
Jet cỡ trung, hơn một căn hộ áp mái sang trọng ở Dubai, hơn 1,4 triệu chiếc màn
chống sốt rét. Có vẻ vô lý, nhưng chúng ta trân trọng những hiện vật này đến vậy
vì một lý do: “chúng thuộc về những linh hồn dẫn dắt chúng ta qua các giai đoạn
của cuộc sống hiện đại”.
![]() |
Marilyn Monroe trong bức ảnh quảng cáo cho The Asphat Jungle, năm 1950 |
Người nổi tiếng không chỉ là một phần của xã hội chúng ta, họ
là nền tảng trong cuộc sống cộng đồng của chúng ta. Văn học và kiến trúc, nghệ
thuật và chính trị, nhiều nhất cũng chỉ là những ánh đèn phụ và ngày càng lùi
xa khỏi sân khấu của cộng đồng. Văn hóa đại chúng từ lâu đã bỏ lại từ văn hóa.
Trước khi qua đời, nhà phê bình phim Pauline Kael đã nói với một người bạn
rằng: “Khi chúng ta dễ tính chào đón thứ văn hóa rác rưởi, chúng ta đâu
biết rằng nó sẽ trở thành nền văn hóa duy nhất”, và có thể bà đã đúng. Nếu
chúng ta muốn hiểu bản thân mình, nếu chúng ta muốn hiểu nền văn minh chúng ta
đang sống, chúng ta phải hiểu về những người nổi tiếng, bởi vì thế giới hiện
đại, thế giới của tự do và sự cô đơn đã tạo ra họ.
Văn hóa người nổi tiếng có vẻ phi lịch sử, hời
hợt và nhất thời, nhưng gốc rễ của nó đã ăn sâu vào đời sống gần 500 năm qua.
Sự thống trị của văn hóa người nổi tiếng là sự chiến thắng của hình ảnh hơn là
bản chất.
Từ “celebrity” theo nghĩa tiếng Anh hiện tại
là “người nổi tiếng”, có từ năm 1849, một thập kỷ sau khi nhiếp ảnh
ra đời. Từ khi nhiếp ảnh ra đời, văn hóa đại chúng có một phần là tôn giáo của
các kiểu tạo dáng, các kiểu tư thế nhằm tái tạo hình ảnh. Lịch sử của người nổi
tiếng là lịch sử của những khuôn mặt được sản xuất hàng loạt. Những người nổi
tiếng đầu tiên là các vị vua và hoàng đế, họ đã đóng dấu khuôn mặt của họ lên
những đồng xu và những thứ giá trị khác; cho đến nay hoàng gia vẫn là một hình
thức nổi tiếng chủ đạo, là hình ảnh của một nhân cách, có sức lôi cuốn và là sự
bảo đảm cho quyền lực. Hoàng gia Anh, Hà Lan, Tây Ban Nha, Thái Lan… vẫn nằm
trong số những người nổi tiếng được yêu thích nhất của các quốc gia này.
Louis XIV của Pháp là vị vua đầu tiên của thời
hiện đại nhận ra rằng hình ảnh quan trọng hơn thành tích, kết quả thực tế. Mỗi
chiến thắng trên chiến trường đều được mô tả ngay lập tức trên các bản khắc, có
thể sao chép, phổ biến nhanh chóng và rẻ tiền. Ông đã xây dựng Versailles, nơi
đóng vai trò là mô hình cho tất cả các triều đình khác ở châu Âu, và yêu cầu
Israel Silvestre, nhà thiết kế và thợ khắc của nhà vua, sản xuất những cuốn
sách chất lượng cao với hình ảnh về “tất cả các cung điện, nhà hoàng
gia, quang cảnh và góc nhìn đẹp nhất của khu vườn, các cuộc họp, và vùng ngoại
ô của các thành phố”. Louis là vị vua đầu tiên của tái tạo hình ảnh, tuyên
bố mình là Vua mặt trời trong buổi biểu diễn ba lê khi ông mười bốn tuổi. Văn
hóa người nổi tiếng ra đời giữa cơn cuồng loạn tiêu dùng phô trương của ông,
ông là người thích thể hiện tính cách của mình thông qua đồ vật. Sở thích của
nhà vua đối rượu sâm panh đã biến nó thành thức uống nổi tiếng, tình yêu của
ông dành cho kim cương đã biến chúng thành loại trang sức quý giá nhất, thời
trang bắt đầu thay đổi theo mùa như sở thích của ông, tiếng Pháp thay thế tiếng
Latin trở thành ngôn ngữ toàn cầu vì đó là ngôn ngữ của ông.
Vào này 26/03/1663, một thợ đóng giày tên là
Nicolas Lestage đã trở thành người đầu tiên trong lịch sử đưa thương hiệu của
một sản phẩm trở nên nổi tiếng nhờ tài trợ cho hoàng gia. Trong lễ cưới của nhà
vua, ông đã tặng nhà vua một đôi “bottes sans couture”, đôi bốt
không đường may, lúc đó không ai biết cách nào để có thể làm một đôi bốt không
đường may. Louis đã quá say mê đôi giày, say mê hơn cả cô dâu của mình, ông đã
ra lệnh treo một bức tranh chân dung người thợ đóng giày trong phòng trưng bày
với lời chú thích: “Người mà bạn nhìn thấy là một phép màu của thời đại
ông ấy”, và từ đó từ chối đi giày do bất kỳ ai khác làm. Chiếc bốt của
Lestage đã tạo nên một sự kiện kỳ diệu, ông cũng là nhà thiết kế thành công
nhất trong lịch sử khi mượn người nổi tiếng quảng bá cho sản phẩm của mình.
Các nhà thơ là những người nổi tiếng đầu tiên
thực sự được biết đến như chúng ta thấy ngày nay, những người đàn ông nổi tiếng
vì cuộc sống cũng như những sáng tác của họ. Các bãi biển ở Ý vẫn được biết đến
vì Byron đã từng đến đó. Cũng giống như trường hợp của Britney Spears, người
hâm mộ thích xin tóc của Byron, nhu cầu nhiều đến mức ông thường gửi những sợi
lông của chú chó Boatswain, chú chó yêu thích của ông, cho những người hâm mộ
thay vì tóc thật của mình.
Vào thế kỷ XX, một tầng lớp quý tộc mới nổi
lên nhanh chóng, tầng lớp quý tộc của những hình ảnh, giống như Louis; những
người này hòa lẫn với tầng lớp quý tộc tài năng chân chính. Điện ảnh ra đời đã
tạo ra một cuộc cách mạng mới về hình ảnh và nó dần bước lên vị trí thống trị
thế giới. Khán giả không bị mê hoặc bởi cốt truyện trong phim mà bởi khuôn mặt
của diễn viên, đây có lẽ là hình thức ngây ngất tinh khiết nhất mà thế giới
hiện đại tạo ra. Trải nghiệm này vừa đa dạng vừa đơn lẻ, sự truyền tải của một
hình ảnh lan tỏa khắp mọi nơi nhưng dường như hướng đến từng người xem. Ảo
tưởng về sự hâm mộ, sự thân mật của đám đông đã biến những người nổi tiếng
thành những tác phẩm nghệ thuật được cảm nhận sâu sắc, đến mức chúng không còn
là nghệ thuật nữa. Người diễn viên trở nên thú vị hơn bất kỳ bộ phim nào có
khuôn mặt của họ xuất hiện.
Sự nổi lên của những người nổi tiếng mạnh mẽ
và ngắn ngủi hơn trong thế kỷ qua là một tác dụng phụ của những chiếc điện
thoại có camera. Câu nói của Andy Warhol rằng, trong tương lai mọi người sẽ có
15 phút nổi tiếng có lẽ đã phóng đại về thời lượng. Các video lan truyền đã
mang lại danh tiếng ngắn ngủi và hời hợt nhất cho bất kỳ ai.
Văn hóa người nổi tiếng là một thứ tôn giáo
không chính thức. Người nổi tiếng cung cấp cho chúng ta một nguồn dinh dưỡng mà
chúng ta cần. Người nổi tiếng như những vị thần, họ ngự trị trong những ngóc
ngách tối tăm của tâm hồn chúng ta, nơi chúng ta thèm khát hình ảnh của các vị
thần. Trong các lối đi của siêu thị, trong những chiếc thang máy của các tòa
nhà, trong những bảng biển ở khắp nơi, họ nhìn chằm chằm xuống chúng ta như
những vị thánh và tượng thần từng chen chúc trên các gờ tường của các nhà thờ,
hoặc như những tác phẩm điêu khắc trong các ngôi đền. Văn hóa đại chúng, xã hội
tiêu dùng không phải là một tôn giáo, nhưng nó hướng dẫn những chuyển đổi lớn
của cuộc sống chúng ta: sinh ra, lớn lên, kết hôn, tội lỗi và sự cứu chuộc, cái
chết và cuộc sống sau khi chết.
Thiết bị kết nối, mạng wifi, mạng kết nối quan
trọng hơn bất kỳ triết lý nào, rạp chiếu phim quan trọng hơn nhà thờ. Các vị
thần kỳ lạ tự bộc lộ mình trong những hình dạng tuyệt đẹp, xuất hiện vĩnh cửu
và không thể chạm tới trong thời gian ngắn ngủi của một chiến dịch marketing,
rồi biến mất nhanh như khi chúng xuất hiện, liên tục tạo ra những phản ứng mới
và tức thời đối với sự rung động nhỏ nhất của nhu cầu trong ý thức công chúng.
Trong lễ hội thường niên lớn nhất của người Aztec, lễ hội Toxcatl, một chàng trai trẻ được nhà vua lựa chọn đã được trao quyền tự do hoàn toàn trong vòng một năm. Anh được đối xử như một vị thần, được ban lông đại bàng trắng và được trao bốn người vợ xinh đẹp, nhưng tại buổi lễ vào cuối năm, chính anh, theo ý muốn của mình, đã trèo lên các bậc thang của ngôi đền và sẵn sàng để trái tim mình bị cắt ra khỏi cơ thể. Sự nổi tiếng ngụ ý sự hủy diệt của chính nó. Người càng nổi tiếng thì sự hủy diệt càng quyến rũ. Những người đưa tang đặt hoa tại cổng cung điện Kensington để tưởng nhớ Công nương Diana cũng có thể là những người duy trì hoạt động của các tay săn ảnh đã theo cô đến chết. Không ai biết hoặc quan tâm đến con người cô, họ chỉ quan tâm đến khuôn mặt trên tấm bia tưởng niệm. Sự tôn thờ người nổi tiếng là thứ tôn giáo mà chúng ta đã tạo ra từ sự trống rỗng sâu thẳm nhất của bản thân.
0 comments:
Post a Comment