Cuốn sách Nhà giả kim chứa
đựng nhiều ý nghĩa, biểu tượng, triết lý và đã được VnTimeless giới thiệu trong
bài viết trước. Tiếp theo, để hiểu rõ hơn về cuốn tiểu thuyết này, chúng ta sẽ
đi tìm những trích dẫn quan trọng trong
Nhà giả kim và giải thích chúng.
 |
| Một ấn phẩm Nhà giả kim tại Việt Nam |
1. “…dù bạn là ai, hay bạn làm gì, khi bạn thực sự muốn một điều gì đó, đó là vì mong muốn đó bắt nguồn từ linh hồn của vũ trụ. Đó là sứ mệnh của bạn trên trái đất”.
Câu nói này Melchizedek
nói với Santiago trong lần đầu họ gặp nhau, tạo thành triết lý nền tảng của Nhà
giả kim. Về cơ bản, Melchizedek nói rằng giấc mơ không phải là những mong muốn
nhất thời hoặc mang tính ích kỷ nên bỏ qua. Thay vào đó, chúng đóng vai trò là
phương tiện chính để con người có thể tiếp xúc với thế lực thần bí kết nối mọi
thứ trong vũ trụ. Ông thuyết phục Santiago rằng giấc mơ lặp đi lặp lại của cậu
là một lời kêu gọi, và ông đưa Santiago vào hành trình khám phá tâm linh của
mình. Bằng cách liên kết những mong muốn có vẻ ích kỷ của con người với linh hồn
của vũ trụ, Nhà giả kim trình bày một hình thức tâm linh hoàn toàn khác với các
tôn giáo truyền thống, khi các tôn giáo truyền thống khuyến khích từ bỏ những dục
vọng cá nhân. Thay vì thực hành tôn giáo bằng sự đồng cảm và giúp đỡ người
khác, Santiago phải tập trung vào ước mơ riêng của mình.
Câu trích dẫn này cũng giới
thiệu khái niệm về linh hồn của vũ trụ hay linh hồn của thế giới. Thực thể này
trở nên cực kỳ quan trọng ở phần sau của cuốn sách, vì đó là linh hồn mà
Santiago phải kết nối để biến thành gió. Câu trích dẫn ám chỉ rằng mục đích sống
của một người tập trung vào việc thực hiện mong muốn, sứ mệnh, vận mệnh… của người
đó, điều được cuốn tiểu thuyết gọi bằng một khái niệm quan trọng là Huyền thoại
cá nhân. Mặc dù trích dẫn này không đề cập đến tên của những khái niệm đó,
nhưng nó đặt nền tảng cho sự hiểu biết của Santiago và người đọc sau này về
chúng.
2. “…mọi phước lành bị bỏ qua đều trở thành lời nguyền. Tôi không muốn bất cứ điều gì khác trong cuộc sống. Nhưng bạn đang buộc tôi phải nhìn vào sự giàu có và những chân trời mà tôi chưa từng biết đến. Bây giờ tôi đã thấy chúng, và bây giờ tôi thấy khả năng của mình to lớn đến thế nào, tôi sẽ cảm thấy tệ hơn cả trước khi cậu đến. Bởi vì tôi biết những điều tôi có thể làm, và tôi không muốn làm như vậy”.
Người buôn pha lê nói những
lời này với Santiago khi cậu chuẩn bị rời Tangier sau một năm làm việc chăm chỉ
tại cửa hàng pha lê. Người buôn pha lê bày tỏ sự hối tiếc, là sự hối tiếc chung
của một số nhân vật phụ trong Nhà giả kim, chẳng hạn như người thợ làm bánh và
cha của Santiago. Anh biết rằng mình chưa đạt dược tất cả những gì có thể trong
cuộc sống và cảm thấy buồn vì điều đó. Người buôn pha lê đóng vai trò như một lời
cảnh báo với Santiago rằng những ai bỏ qua, thờ ơ với Huyền thoại cá nhân của
mình để an phận trong đời sống vật chất luôn cảm thấy ám ảnh bởi tiềm năng chưa
được khai thác của mình. Ý tưởng này lặp đi lặp lại trong suốt cuốn sách, và sự
tự mãn mà người buôn pha lê đại diện đóng vai trò như một mối nguy hiểm gần như
liên tục đối với Santiago. Ví dụ, Santiago gần như quay trở lại Tây Ban Nha sau
khi rời Tangier, và cậu do dự không muốn rời ốc đảo Al-Fayoum để đến kim tự
tháp vì đã có tình yêu của Fatima và một số của cải ở đó.
Các nhân vật dẫn dắt
Santiago, đáng chú ý nhất là nhà giả kim, liên tục cảnh báo anh ta không nên bằng
lòng với những gì mình có. Ví dụ, nhà giả kim mô tả cuộc sống của Santiago sẽ
diễn ra như thế nào nếu anh ta ở lại ốc đảo thay vì sống theo Huyền thoại cá
nhân của mình. Santiago và Fatima sẽ hạnh phúc trong một thời gian, nhưng dần dần
Santiago sẽ bắt đầu hối hận vì không tìm kiếm Huyền thoại cá nhân của mình,
trong khi Fatima sẽ cảm thấy rằng cô đã khiến Santiago từ bỏ ước mơ của mình.
Cuối cùng, Santiago sẽ không còn có thể đọc điềm báo nữa, và cuối cùng anh ta sẽ
mất liên lạc với linh hồn của thế giới. Bài học được nêu trong trích dẫn và ví
dụ tiếp theo này về cơ bản nói rằng một người chỉ có thể cảm thấy thực sự viên
mãn khi theo đuổi Huyền thoại cá nhân của mình.
3. “Chúng ta sợ mất đi những gì mình đang có, cho dù đó là mạng sống, của cải hay tài sản của mình. Nhưng nỗi sợ hãi này sẽ tan biến khi chúng ta hiểu rằng, câu chuyện cuộc đời mỗi người và lịch sử thế giới đều được viết bởi cùng một bàn tay”.
Tại đây, người chăn lạc đà
đã làm tan biến nỗi sợ hãi của Santiago, khi kể cho cậu nghe câu chuyện cuộc đời
mình trong chuyến đi đến Al-Fayoum. Nỗi sợ hãi đóng vai trò là trở ngại lớn nhất
trong việc đạt được Huyền thoại cá nhân của một người. Santiago phải đối mặt với
nhiều nỗi sợ trong cuộc hành trình của mình, và cậu thường xuyên cảm thấy muốn
từ bỏ nhiệm vụ của mình khi sợ mất đi những gì đang có. Ban đầu, Santiago không
muốn giao số cừu của mình cho Melchizedek theo yêu cầu của ông. Ở Tangier,
Santiago lo sợ mất số tiền kiếm được từ người buôn pha lê. Ở ốc đảo, Santiago sợ
mất Fatima. Cuối cùng, sau khi bị bắt, Santiago sợ mình sẽ không bao giờ có thể
biến thành gió. Điều trớ trêu của nỗi sợ hãi này bắt nguồn từ việc Santiago luôn
có được phần thưởng lớn hơn mỗi khi cậu từ bỏ nỗi sợ và tài sản trước đây của
mình.
Câu trích dẫn này cũng nêu
lên quan điểm rằng một người sẽ không có lý do gì để sợ hãi bất cứ điều gì nếu
anh ta nhận ra rằng, mình đóng một vai trò nào đó trong một điều gì đó lớn lao
hơn trong cuộc sống của mình. Người chăn lạc đà nói những lời này với Santiago
theo kinh nghiệm của mình, anh đã mất hết tài sản khi một trận lũ lụt phá hủy
trang trại trồng cây ăn trái của anh. Tuy nhiên, anh thừa nhận rằng chính bàn
tay viết nên câu chuyện cuộc đời một con người cũng viết nên lịch sử thế giới.
Nói cách khác, cuộc sống của mỗi người đóng một vai trò trong thế giới rộng lớn
hơn xung quanh anh ta, và người chăn lạc đà gợi ý rằng Chúa sắp đặt những điều
đó. Nhận thức này không làm một người tránh khỏi những bi kịch, nhưng nếu người
đó nhận ra rằng bi kịch của mình phục vụ cho một đích nào đó cao cả hơn, thì
anh ta không có lý do gì để lo sợ bất kỳ mất mát nào. Cái nhìn sâu sắc này trở
nên quan trọng đối với Santiago khi cậu đối mặt với những thử thách ở phần sau
của cuốn sách, đặc biệt là khi cậu học cách không sợ hãi thất bại và tin tưởng
vào những điềm báo mà cậu nhìn thấy.
4. “Các nhà giả kim đã dành nhiều năm trong phòng thí nghiệm của họ, quan sát ngọn lửa làm sạch kim loại. Họ dành nhiều thời gian bên ngọn lửa đến mức, dần dần họ từ bỏ những phù phiếm của thế gian. Họ phát hiện ra rằng việc tinh chế kim loại đã dẫn đến sự thanh lọc chính bản thân họ”
Người Anh kể lại câu chuyện
này với Santiago khi cậu đang đọc một cuốn sách về thuật giả kim. Đoạn trích
tóm tắt cái nhìn sâu sắc quan trọng kết nối việc tôi luyện biến đổi kim loại của
thuật giả kim với ý tưởng con người đạt được sự thoàn thiện về mặt tinh thần bằng
cách theo đuổi Huyền thoại cá nhân của mình. Giống như các nhà giả kim làm sạch
kim loại, loại bỏ tạp chất để biến nó thành vàng, một người có thể thanh lọc bản
thân bằng cách tập trung hoàn toàn vào việc sống theo Huyền thoại cá nhân của
mình. Quá trình này loại bỏ những tạp chất trong con người, biến đổi anh ta trở
nên hoàn thiện hơn. Tương tự như vậy, các nhà giả kim mà người Anh nói đến
không thanh lọc bản thân vì họ muốn tạo ra vàng mà vì họ quá tập trung vào Huyền
thoại cá nhân của mình, đến mức họ loại bỏ mọi mối quan tâm khác, mọi “sự phù
phiếm của thế giới” như người Anh nói.
Những hướng dẫn mà
Santiago nhận được, từ Melchizedek và nhà giả kim, nhấn mạnh với Santiago rằng
cậu cũng phải gác lại mọi mối quan tâm khác. Việc từ bỏ những mối quan tâm này
giống như việc loại bỏ những tạp chất khỏi kim loại, và chỉ bằng cách luôn cam
kết sống theo Huyền thoại cá nhân của mình, Santiago mới có thể biến đổi chính
mình. Ý tưởng này ngụ ý rằng tất cả những ham muốn khác, bao gồm cả tình yêu, sẽ
đóng vai trò thứ yếu trong việc theo đuổi Huyền thoại cá nhân của một người.
5. “Điều cậu cần biết là: trước khi giấc mơ thành hiện thực, linh hồn của thế giới sẽ kiểm tra mọi thứ đã học được trong suốt chặng đường. Nó làm điều này không phải vì nó xấu xa mà để chúng ta có thể, ngoài việc thực hiện ước mơ của mình, nắm vững những bài học chúng ta đã học được khi tiến tới ước mơ đó. Đó là thời điểm mà, như chúng ta nói theo ngôn ngữ của sa mạc, người ta “chết khát ngay khi những cây cọ xuất hiện ở phía chân trời”
Mọi cuộc tìm kiếm đều bắt
đầu bằng sự may mắn của người mới bắt đầu. Và mọi cuộc tìm kiếm đều kết thúc bằng
việc người chiến thắng phải trải qua những thử thách cam go”.
Đây là những lời nói cuối
cùng của nhà giả kim với Santiago trước khi hai người chia tay nhau ở cuối cuốn
tiểu thuyết. Nhà giả kim giải thích cho Santiago lý do tại sao cậu phải chịu đựng
nhiều thử thách như vậy nếu vũ trụ, như nhà giả kim và những người khác đã nói,
thực sự muốn cậu hoàn thành Huyền thoại cá nhân của mình. Santiago có thể đã bắt
đầu cuộc hành trình của mình với “sự may
mắn của người mới bắt đầu”, mặc dù sự may mắn đó không nhiều khi cậu ta
ngay lập tức bị cướp và không một xu dính túi ở Tangier, nhưng khi hành trình
tiếp tục, cậu ta phải đối mặt với những thử thách ngày càng khó khăn hơn. Nhưng
như nhà giả kim giải thích, những thử thách này phục vụ mục đích riêng của
chúng: giúp Santiago nắm vững những bài học mà cậu đã học được.
Câu nói này của nhà giả
kim ngụ ý rằng phần quan trọng của việc theo đuổi Huyền thoại cá nhân của một
người không chỉ bao gồm việc đạt được mục tiêu cuối cùng, cho dù đó là biến kim
loại thành vàng hay tìm kiếm kho báu gần các kim tự tháp, mà còn ở việc học hỏi
thông qua hành động. Trước đó trong cuốn sách, nhà giả kim giải thích quan điểm
này cho Santiago bằng cách lấy các nhà giả kim làm ví dụ. Ông nói rằng các nhà
giả kim đã quá tập trung vào vàng mà quên đi việc thể hiện Huyền thoại cá nhân
của họ. Kết quả là họ mất khả năng thực hiện thuật giả kim. Trong khi đó,
Santiago cuối cùng đã đạt được Huyền thoại cá nhân của mình. Cậu phải đi qua
Tây Ban Nha, đến châu Phi, băng qua sa mạc Sahara đến các kim tự tháp, chỉ để
biết rằng kho báu mà cậu tìm kiếm nằm dưới gốc cây ở nơi cậu bắt đầu chuyến đi.
Tuy nhiên, sự thay đổi của cậu không thể xảy ra nếu không có cuộc hành trình
này và kinh nghiệm cậu có được khi sống theo Huyền thoại cá nhân của mình. Trên
hành trình đó, cậu học được cách đọc những điềm báo, giao tiếp với các nguyên tố
và thậm chí biến mình thành gió.
0 comments:
Post a Comment