Cartier Tank là một thiết kế có thể nhận ra ngay lập tức, điều có thể
không có ở bất kỳ dòng đồng hồ nào khác. Cartier Tank được coi là biểu tượng
cho sự thanh lịch, với thiết kế vượt thời gian cùng vẻ đẹp đơn giản nhưng sang
trọng.
Cartier Tank luôn là lựa chọn của sự thanh lịch
“Thợ kim hoàn của các vị vua và vua của các thợ kim hoàn”
Louis Francois Cartier sinh năm
1819, cha ông là một công nhân còn mẹ là một thợ giặt. Giống như hầu hết trẻ em
thời đó, ông phải làm việc từ nhỏ. Công việc trong cửa hàng của người thợ kim
hoàn bậc thầy Adolphe Picard đã giúp ông có tay nghề sớm và dần hoàn thiện các
kỹ năng của mình.
Năm 1847, khi mới 28 tuổi,
Cartier mua lại cửa hàng của Adolphe Picard ở số 29, Rue Montorgueil, Quận 1,
Paris, nơi chỉ cách bảo tàng Louvre và Jardins des Tuileries vài dãy nhà.
Cartier được hình thành từ đó, và dần trở thành một thương hiệu trang sức, phụ
kiện thời trang, đồng hồ… dành cho giới thượng lưu. Ẩn mình ở trung tâm của
Paris, được thừa hưởng kiến thức, tay nghề, và cơ sở vật chất của một thợ kim
hoàn bậc thầy. Louis Francois bắt đầu tạo dựng danh tiếng và trở thành một nghệ
nhân kim hoàn hàng đầu, được hoàng gia bảo trợ. Năm 1856, công chúa Mathilde,
cháu gái của Napoleon Bonaparte và em họ của Hoàng đế Napoleon III, mua sản
phẩm đầu tiên của Cartier, sau đó các sản phẩm của Cartier nhanh chóng được
hoàng gia ưu chuộng, đưa Louis Francois gia nhập xã hội thượng lưu ở Paris.
Năm 1874, Alfred, người con
trai duy nhất của Louis Francois thay cha tiếp quản cơ nghiệp. Alfred đã nỗ lực
phát triển Cartier thành nhà chế tác trang sức phục vụ hoàng gia Pháp, xã hội
thượng lưu, và cả hoàng gia trên toàn thế giới. Alfred là người đã giúp Cartier
bùng nổ doanh số. Hỗ trợ Alfred là 3 người con trai của mình, Jacques, Pierre
và Louis, họ gia nhập Cartier vào những năm 1890 và cả ba người đã đóng một vai
trò quan trọng trong lịch sử của Cartier, họ là những người đã đưa Cartier trở
thành một thương hiệu toàn cầu. Khi bước sang thế kỷ 20, với tầm nhìn của
Alfred, ông đã giao ba người con của mình những công việc quan trọng. Pierre
được cử đến New York, Jacques đến London, còn Louis vẫn ở Paris quán xuyến công
việc và chuyển cửa hàng đến một địa điểm mới. Năm 1899, Cartier chuyển đến số
13 Rue de la Paix, và ở đó cho đến tận ngày nay.
Jacques mở cửa hàng đầu tiên ở
Anh trên phố New Burlington, London, sau đó chuyển đến phố New Bond vào năm
1902. Pierre mở cửa hàng đầu tiên tại Mỹ vào năm 1909, cửa hàng mở tại Đại lộ
số 5 danh giá của New York. Khách hàng của Cartier ở Anh và Mỹ là những cái tên
giàu có và quyền lực nhất lúc bấy giờ: Vanderbilt, Rockefeller, Ford và Morgan;
một loạt hoàng gia ở Châu Âu, từ vua Albania đến vua Anh. Vua Anh, Edward VII,
người đã đặt mua 27 vương miện cho lễ đăng quang của ông vào năm 1902, đồng
thời cấp giấy chứng nhận hoàng gia cho Cartier, đó là giấy chứng nhận đầu tiên
trong số nhiều giấy tờ tương tự mà Cartier nhận được ở khắp nơi. Edward đã nói
một câu nói nổi tiếng: “Cartier là thợ kim hoàn của các vị vua và là
vua của các thợ kim hoàn”.
Cartier Santos – mẫu đồng hồ tiên phong
Cartier phát triển mạnh mẽ,
trong đó, bộ não của đế chế là Louis Cartier, người điều hành và là trung tâm
sáng tạo. Người sau này đã thiết kế nên mẫu đồng hồ Tank kinh điển. Mặc dù Tank
là dòng nổi tiếng nhất, đẹp nhất, được ưa chuộng và mơ ước nhất, nhưng nó không
phải là thiết kế đồng hồ đầu tiên của ông.
Phi công Santos và chiếc đồng hồ mang tên ông
Năm 1904, Louis có cuộc trò
chuyện với Alberto Santos Dumont, một phi công người Brazil và là người bạn của
ông, Alberto Santos Dumont đã phàn nàn về sự khó khăn khi xem giờ trong đời
sống thường nhật, đặc biệt là trong các chuyến bay (khi đó đồng hồ đeo tay đã
xuất hiện nhưng chưa thông dụng, phổ biến vẫn là đồng hồ quả quýt đeo cổ hoặc
đút túi). Dưới sự thúc đẩy của cuộc nói chuyện này, Louis đã thiết kế một chiếc
đồng hồ nằm phẳng trên cổ tay người đeo, giúp người đeo dễ dàng xem được giờ. Chiếc
đồng hồ được đặt tên là Santos, theo tên của người đã gợi cảm hứng cho thiết kế
này, dòng Cartier Santos vẫn còn đến ngày nay, và nó là tiền thân của dòng Tank
sau này, từ thiết kế dạng vỏ thuôn dài cho đến các chữ số La Mã mở rộng và các
đường ray trên chữ số tô điểm cho mặt đồng hồ.
Những chiếc Santos ngày nay có
kích thước từ 35mm đến 46mm, lớn hơn nhiều so với kích thước 25mm x 35mm của
lần sản xuất đầu tiên vào năm 1911. Nhưng chiếc Santos do Louis Cartier thiết
kế đã là mẫu đồng hồ đầu tiên có kiểu dáng hình chữ nhật, nhỏ nhắn, thanh lịch.
Sự xuất hiện của Santos là một thay đổi mang tính cách mạng trong lịch sử đồng
hồ.
Chiếc Tank đầu tiên
Năm 1917, qua tin tức về chiến
trường ở mặt trận phía tây, Louis Cartier đã thiết kế Tank Normale, được cho là
lấy cảm hứng bởi hình ảnh nhìn từ trên cao của chiếc xe tăng Renault RT-17.
Chiếc Tank đầu tiên (một trong sáu chiếc được sản xuất) đã được tặng cho tướng
John J.Pershing vào năm 1919, Jonhn Pershing là tướng chỉ huy lực lượng viễn
chinh Mỹ tại Châu Âu, người đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng của lực
lượng Đồng minh. Tank Normale được thiết kế với vỏ bạch kim, kích thước 23mm x
30mm, với các cạnh được đánh bóng, chữ số La Mã mà chúng ta quen thuộc đến ngày
nay, các kim xanh và viên sapphire màu xanh lam trên núm vặn. Tank Normale có
dây đeo bằng da kết hợp khóa gập do Edmond Jaeger thiết kế. Tank Normale có mặt
số cạnh vuông mạnh mẽ, các cọc số gợi nhớ đến bánh xích của xe tăng, kim đồng
hồ tựa như nòng pháo trong khi cấu trúc hình vuông ở trung tâm là tháp pháo của
chiếc Renault RT17- chiếc xe tăng đầu tiên có tháp pháo cơ động, có thể xoay
360 độ.
Có thể nói, Cartier Tank là chất xúc tác mạnh
mẽ, đưa đồng hồ đeo tay trở thành một xu hướng mới. Trước đó, mặc dù đồng hồ
đeo tay đã xuất hiện, nhưng đồng hồ quả quýt vẫn thống lĩnh thị trường. Dây đeo
tay khi đó gần như chỉ là lựa chọn đính kèm và không được ưa chuộng. Sự ra đời
của Tank Normale được coi là chiếc đồng hồ đeo tay đầu tiên được chế tác toàn
diện.
Ngay lập tức, Tank đã đạt được
thành công nhanh chóng. Sự thành công này có thể được lý giải bởi các nguyên
nhân: Thứ nhất, nó có một thiết kế mang tính cách mạng, làm cho việc xem giờ
trở nên đơn giản hơn, lần đầu tiên một chiếc đồng hồ có hình chữ nhật với thiết
kế đơn giản, nhưng tinh xảo, kèm theo sự lộng lẫy mang tính khác biệt của vương
miện sapphire trên núm vặn. Thứ hai, nó có sẵn danh tiếng, nó là sản phẩm của
Cartier, sản phẩm của hoàng gia và giới thượng lưu, quý tộc. Thứ ba, nó được
sản xuất với số lượng hạn chế, sự khan hiếm của nó đã làm tăng giá trị lên rất
nhiều lần. Thứ tư, kể từ khi mẫu đầu tiên được tặng cho tướng Pershing, Cartier
Tank đã có sự liên hệ không thể lay chuyển với những người nổi tiếng, những
người quan trọng và ảnh hưởng trên thế giới. Đây không phải là điều riêng biệt
đối với Tank, mà các sản phẩm khác của Cartier đã trở nên quen thuộc với điều
này, khi nó là sản phẩm của hoàng gia và giới thượng lưu, quý tộc. Mối liên hệ
giữa thương hiệu và người nổi tiếng càng tạo được hiệu ứng mạnh mẽ hơn, và nhờ
đó Tank thành công nhanh chóng, bởi một thế giới hiện đại hóa nhanh hơn.
Ban đầu, mẫu đồng hồ được gọi
đơn giản là Tank. Nó được đặt tên là Tank Normale sau khi mẫu Tank Louis được
tạo ra năm 1922. Tank Louis Cartier trở thành chiếc Tank tiêu chuẩn của toàn bộ
dòng Tank.
Từ sự yêu thích của những người nổi tiếng, các sản phẩm của Cartier vô
tình được quảng bá một cách tốt nhất, tự nhiên nhất đến mọi người. Rudolph
Valentino, một người hâm mộ Cartier Tank, được coi là trở thành đại sứ thương
hiệu của Tank một cách vô tình. Rudolph Valentino là một trong những ngôi sao nổi
tiếng nhất của “thế hệ
im lặng” (Silent Generation -
thế hệ những người được sinh ra vào khoảng thời gian từ những năm 1928 đến
1945). Trong bộ phim cuối cùng của mình, Son of the Sheik, Valentino đã nhất
quyết đeo chiếc Cartier Tank của mình trong mọi cảnh phim, mặc dù nó không phù
hợp với bối cảnh của bộ phim. Sự kiện này đã vô tình biến Valentino thành ngôi
sao đầu tiên quảng cáo cho Cartier, mặc dù nó chỉ xuất phát từ sự yêu thích của
anh với Tank, sức lan rộng của nó càng lớn bởi cái chết của Valentino ngay sau
khi bộ phim được phát hành.
Rudolph Valentino đeo Tank trong phim Son of the Sheik
Điều này cũng đúng với mọi nhân
vật của hoàng gia, chính trị gia, những người nổi tiếng, giàu có, thượng lưu,
quý tộc, ngôi sao thể thao, điện ảnh, âm nhạc… đã từng đeo Tank. Họ trở thành
những người quảng cáo miễn phí cho Cartier Tank, và đó là một trong những lý do
khiến cho Tank trở thành thứ được khao khát đến vậy.
Nhiều người nổi tiếng đã chọn
Tank, có thể kể Công nương Diana, cựu đệ nhất phu nhân Mỹ Jackie Kennedy, Thân
vương phi Grace Kelly, nữ minh tinh Greta Garbo, nam diễn viên Cary Grant, nghệ
nhân Andy Warhol, nhà thiết kế thời trang huyền thoại Yves Saint Laurent, Tom
Ford, Elizabeth Taylor, Thái tử Nepal, Jacky Kennedy, Cary Grant, Clark Bable,
Gary Cooper, Humphrey Bogart, … và rất nhiều người nổi tiếng, thuộc tầng lớp
quý tộc, thượng lưu, giàu có, chính trị gia, ngôi sao ca nhạc, thể thao, điện
ảnh khác không kể tên.
Công nương Diana với chiếc Tank của mình
Nữ diễn viên huyền thoại người Pháp Catherine Deneuve và chiếc Tank của mình
![]() |
Nhà thiết kế thời trang huyền thoại Yves Saint Laurent và chiếc Tank của mình |
![]() |
Angeline Jolie với chiếc Tank của mình |
Để tăng thêm danh sách sản
phẩm, mở rộng khách hàng tiềm năng và đáp ứng những nhu cầu từ sự phát triển
của đời sống cũng như những nền văn hóa khác nhau. Cartier đã luôn kịp thời
tung ra những mẫu Tank mới. Trong những mẫu mới được ra mắt, có nhiều mẫu thất
bại về mặt thương mại, nhưng ở mặt khác, Cartier Tank có sự đa dạng, các thương
hiệu khác sẽ không ngừng giới thiệu một số lượng nhỏ những mẫu cốt lõi, nhưng
Tank không phải một mẫu mà là một nhóm gồm các thiết kế khác nhau nhưng đều dựa
trên một ngôn ngữ thiết kế chung.
Nhiều mẫu Tank đã ra đời trong
lịch sử: Tank Normale năm 1917, Tank Cintreé năm 1921, Tank Louis năm 1922,
Tank Chinoise năm 1922 với hình dáng độc đáo lấy cảm hứng từ kiến trúc một ngôi
chùa tại Trung Quốc với 2 thanh ngang nhô ra ở đỉnh tượng trưng cho mái chùa,
Tank Allongée năm 1922, Tank Obus năm 1923, Tank à Guichet năm 1928, Tank
Basculante năm 1932, Tank Asymétrique năm 1936, Tank Must de Cartier năm 1977,
Tank Americaine năm 1989, Tank Francaise năm 1996, Tank Divan năm 2002, Tank
Anglaise năm 2012, Tank Solo năm 2004, Tank MC năm 2013 (MC nghĩa là
Manufacture Cartier, bắt đầu từ đây Cartier đã tự sản xuất mọi bộ phận trong
chiếc đồng hồ của mình).
Ngôn ngữ thiết kế của Tank
Đặc điểm thiết kế độc đáo đã
khiến Tank trở thành chiếc đồng hồ unisex đầu tiên trên thế giới. Thiết kế phá
vỡ các quy tắc thiết kế phổ biến vào thời điểm đó. Trước khi Tank xuất hiện,
đồng hồ chỉ có hình tròn. Cho đến ngày nay, các chữ số La Mã, vòng
chemin-de-fer, kim thép màu xanh hình cây kiếm cũng như núm vặn bằng sapphire
và mặt chữ nhật vẫn là biểu tượng thương hiệu của Tank. Những chiếc đồng hồ đầu
tiên của Tank có thiết kế kim Breguet (hay còn gọi là kim mắt ngỗng, do Breguet
phá minh ra), và sau đó sử dụng thiết kế kim Baton (kim có hình dạng của 1
thanh kiếm to bản). Đây cũng là nền tảng cho mọi thiết kế của Tank trong lịch
sử, có rất nhiều sáng tạo ở các mẫu Tank theo thời gian, nhưng tất cả đều dựa
trên nguyên tắc nền tảng này.
Quan trọng hơn, nó không chỉ
dừng lại ở một chiếc đồng hồ, nó còn là một món trang sức, còn có giá trị nghệ
thuật và sưu tầm. Các xu hướng cứ đến rồi đi, nhưng Tank, với thiết kế đơn giản
của mình vẫn trường tồn theo thời gian hơn 1 thế kỷ. Nó là một trong thiết kế
kinh điển, mang vẻ đẹp vượt thời gian, như thiết kế xe PX của Piaggio.
Trong lịch sử hơn 1 thế kỷ,
Cartier nói chung và dòng Tank nói riêng trở thành nhà tiên phong ở lĩnh vực
thiết kế đồng hồ và trang sức, là người khởi xướng và dẫn đầu trào lưu trang
sức theo phong cách Art Deco. Nhờ khả năng nắm bắt thị hiếu, Cartier đã ra mắt
các thiết kế trang sức góc cạnh mạnh mẽ, màu sắc nổi bật đúng tinh thần Art
Deco. Hầu như mọi thiết kế trang sức Art Deco trong giai đoạn 1920-1930 đều trở
thành những di sản của ngành kim hoàn và trang sức, điển hình là bộ sưu tập
mang tên Tutti Frutti.
Mãi cho đến ngày nay, tinh thần
nghệ thuật Art Deco vẫn được Cartier ứng dụng, các thiết kế này không chỉ bó
buộc cho khách hàng ở Châu Âu, mà nó còn có sự kết hợp khéo léo với những thiết
kế mang đậm dấu ấn văn hóa Á Đông, nền văn minh Ai Cập, và nhiều nơi khác trên
thế giới.
Những thăng trầm
Một thập kỷ sau khi Tank ra
mắt, Đại suy thoái đẩy thế giới vào cuộc khủng hoảng kinh tế sâu sắc nhất thế
kỷ 20. Trong 5 năm kể từ năm 1929, chỉ có 102 chiếc Tank được bán ra. Mặc dù
đồng hồ chỉ chiếm một phần nhỏ trong hoạt động kinh doanh của Cartier nhưng
doanh số sụt giảm của Tank cũng phần nào đại diện và phản ánh sự suy thoái
chung của Cartier.
Khi ảnh hưởng của cuộc đại suy
thoái lắng xuống thì chiến tranh thế giới lần 2 bùng nổ, Đức quốc xã chiếm đóng
Paris, phong tỏa Cartier và cắt đứt khỏi nhóm khách hàng giàu có ở New York và
London.
Thêm vào đó, năm 1942, Jacques
và Louis qua đời, Louis rời Pháp vào đầu thế chiến thứ hai và qua đời tại Mỹ.
Chịu mất mát về mặt tinh thần, hậu quả của khủng hoảng kinh tế, những khó khăn
về tài chính dưới áp lực và sự tàn phá của chiến tranh. Sau khi Louis qua đời,
anh trai ông là Pierre Cartier tiếp quản công ty, đã quyết định bán các chi
nhánh tại New York và London. Năm 1964 Pierre qua đời.
Cartier New York được bán cho
doanh nhân người Mỹ Robert Kenmore, ông đã giúp vực dậy doanh số và sự nổi
tiếng của Cartier nói chung và Tank nói riêng. Chiến lược của ông là cung cấp
cho thị trường nhiều phiên bản mạ vàng hơn, với giá rẻ hơn và sản xuất với số
lượng nhiều hơn. Đây là một trong những quyết định quan trọng nhất trong lịch
sử hiện đại của Cartier.
Trong khi đó, tại Pháp, doanh
nhân người Pháp Robert Hocq là người đứng đầu công ty bật lửa Silver Match. Ông
tập trung vào phân khúc bật lửa cao cấp hơn Bic, nhưng thấp cấp hơn Dunhill.
Hocq đã mua một thiết kế bật lửa thanh lịch có tên là Oval, và ông đang tìm
kiếm một cái tên uy tín hơn để hợp tác nhằm đảm bảo sự thành công của Oval, do
đó Hocq và Cartier đã bắt tay với nhau.
Oval ngay lập tức gây sốt và là
một loại phụ kiện không thể thiếu vào cuối thập niên 60, đầu thập niên 70. Nó
đã đem lại cho Hocq thành công lớn, khiến ông trở nên giàu có, đủ tiền mua lại
và hợp nhất các bộ phận của Cartier, Hocq mua lại Cartier Paris năm 1972, mua
Cartier London năm 1974, và Cartier New York vào năm 1976, Cartier chính thức
hợp nhất.
Lúc này, người điều hành
Cartier là Alain Dominique Perrin, một người bạn của Hocq. Dựa trên mô hình của
Kenmore, Cartier quyết định chuyển đổi phương pháp kinh doanh của mình. Các sản
phẩm của họ vẫn tập trung vào phân khúc cao cấp, nhưng đã phổ biến hơn, giờ đây
nhiều người có thể tiếp cận được nó hơn.
Vào những năm 1990, Richemont
bắt đầu quá trình mua lại Cartier, quá trình này kéo dài, và được hoàn tất vào
năm 1998.
Các bộ máy đồng hồ của Cartier
được sản xuất bởi nhiều nhà sản xuất đồng hồ nổi tiếng, như Jaeger LeCoultre,
Audemars Piguet, Piaget, European Watch Co… Năm 2005, Cartier Geneva, Thụy Sĩ
được thành lập. Cartier chính thức tự sản xuất các bộ máy cho đồng hồ của mình.
Tanks Must
Mặc dù Hocq và Kenmore chưa bao
giờ gặp nhau nhưng cách làm của mỗi người đã được người kia nghiên cứu học hỏi.
Vào đầu những năm 1970, lấy cảm hứng từ sự thành công của những chiếc Tank mạ
vàng mà Kenmore đã bán ở Mỹ, Alin Dominique Perrin đã nhìn thấy cơ hội cho các
sản phẩm mang thương hiệu Cartier tiếp theo và cho ra mắt dòng Must de Cartier.
Ban đầu bán các phụ kiện như
kính râm, khăn quàng cổ, bút và đồ da, dòng Must de Cartier ra mắt sản phẩm
đồng hồ đầu tiên vào năm 1977 với tên gọi Must de Tank. Must de Tank có nhiều
mẫu với nhiều sự lựa chọn khác nhau, thiết kế vừa cổ điển vừa hiện đại và được
sản xuất với số lượng lớn. Với Must de Tank, Cartier định vị lại chiến lược và
mở rộng thị trường, việc sở hữu một chiếc đồng hồ của một thương hiệu đẳng cấp
đã trở nên dễ dàng hơn.
Giống như phần còn lại của dòng
Must de Cartier, Must de Tank đã dẫn đến sự hồi sinh to lớn, doanh số bùng nổ
trên toàn dòng sản phẩm. Hỗ trợ cho sự hồi sinh này là sự hiện diện của Tank
trên cổ tay của những ngôi sao lớn nhất thập kỷ, như Andy Warhol, ông vua của
nghệ thuật bình dân (pop-art), người đã gói gọn sức hấp dẫn của nó bằng một câu
nói nổi tiếng: “Tôi không đeo Tank để xem giờ. Trong thực tế, tôi không
bao giờ lên dây cót cho nó. Tôi đeo Tank vì đó là một chiếc đồng hồ đáng để
đeo”.
Andy Warhol và chiếc Tank của mình
Viết tiếp lịch sử
Hơn một thế kỷ từ lần đầu tiên
ra mắt, Tank là một tác phẩm kinh điển đã được khẳng định. Thanh lịch, linh
hoạt và phù hợp với cả nam lẫn nữ. Tại thời điểm ra mắt, ít người đánh giá cao
tính cách mạng trong thiết kế hình chữ nhật đặc biệt của nó, nhưng sự sáng tạo
đã được ghi nhận qua thời gian, giúp Cartier ghi dấu ấn trong thế giới đồng hồ
và nâng tầm thương hiệu của mình, trở thành một chiếc đồng hồ dễ nhận biết nhất
được các biểu tượng của từng thời kỳ đeo.
Trong suốt lịch sử của mình,
mặc dù doanh số là một yếu tố quan trọng cho sự tồn tại của một thương hiệu,
điều đó bắt buộc các hãng phải chiều theo thị hiếu của thị trường, nhưng
Cartier vẫn luôn tìm ra cách cân bằng giữa thị hiếu và nguyên tắc của mình
trong thiết kế. Những thiết kế theo đuổi cái đẹp của nghệ thuật, sáng tạo hơn
nhưng vẫn trên nền tảng nguyên tắc của mình. Cartier cũng đã dành những mẫu đặc
biệt, nổi tiếng nhất của mình cho những khách hàng độc quyền nhất, đó cũng là
một nỗ lực kéo dài suốt chiều dài trong lịch sử xây dựng thương hiệu, điều mà
rất ít đối thủ cạnh tranh của họ có thể sánh được.
Mặc dù Tank chỉ là một phần nhỏ trong câu chuyện thành công của Cartier, nhưng nó là một biểu tượng đã đưa Cartier đến vị trí hiện tại, trở thành một thương hiệu sang trọng, thanh lịch dễ nhận biết nhất trên thế giới, tạo ra sức hấp dẫn vượt thời gian và sự khao khát sở hữu một chiếc đồng hồ Tank. Bí quyết của nó là dựa trên truyền thống, sẵn sàng chấp nhận rủi ro và khẳng định rằng một thiết kế tốt sẽ luôn đứng vững trước thử thách của thời gian. Phong cách của Cartier nói chung và Tank nói riêng vượt ra khỏi khuôn khổ những xu hướng thời trang. Tank không đi theo xu hướng, nó tạo ra xu hướng, và lịch sử đã chứng minh về một biểu tượng của sự tinh tế, sang trọng, một sự thanh lịch vượt thời gian.
0 comments:
Post a Comment